NS-150: het jubileum in 1989

Een selectie uit de meer dan 600 dia's die ik in 1989 heb gemaakt tijdens NS-150 en de manifestatie "Treinen door de tijd" die van 22 juni t/m 6 augustus plaatsvond in Utrecht.

Foto rechts: Utrecht Lunetten, 7 augustus 1989. De laatste rit van de Poolse stoomloc Pt47.112 in Nederland.


Langste reizigerstrein ter wereld

Voorafgaand aan het jubileum werd in 1989 een recordpoging gedaan, waarbij loc 1607 zestig reizigersrijtuigen trok. Bekijk het filmpje. Voor een uitgebreid verslag zie de site Feijenoordse Meesters.


Een kwart eeuw later maakte ik opnieuw een jubileumselfie: Amersfoort, 17 oktober 2014.


Boeken en andere publicaties


150 jaar spoorwegen. 1839-1989. Jubileummagazine, met een kijkje achter de schermen van het spoorwegbedrijf en informatie over het evenement "Treinen door de tijd". De grijns op de voorpagina is Ron Brandsteder.

Treinen door de tijd. Gids voor de bezoeker van de jubileummanifestatie die van 22 juni tot 6 augustus 1989 plaatsvond in de Jaarbeurs en bij Utrecht CS.

 

Strips op het spoor. De trein in het stripverhaal. Door Jack Chaboud en Dominique Dupios. Uitg. Arboris, Zelhem 1989. ISBN 9034321908. Een uitgave die tot stand kwam met steun van NS, in het kader van de viering van het 150-jarig bestaan. Je hoeft niet van strips te houden om dit een leuk boek te vinden.

Jan, Jans en de kinderen: Langs ijzeren wegen. Door Jan Kruis en Willem Wilmink. Uitgegeven in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen, 1989. ISBN 906611391X.

Meer stripverhalen.

 

Het spoor. 150 jaar spoorwegen in Nederland. Uitgegeven door Meulenhof Informatief, Amsterdam en Nederlandse Spoorwegen, Utrecht 1989. ISBN 9029096187. Een ploegje wetenschappers kreeg opdracht om dit geschiedenisboek te schrijven ter gelegenheid van het 150-jarige bestaan van de spoorwegen. Eindredactie prof. dr. J.A. Faber.

Sporen in de tijd. 150 jaar spoorwegen in beeld. Samengesteld door F. van der Gragt en J.C. de Jongh. Deel 16 in de boekenreeks van de NVBS. Boek met ruim 260 schitterende foto's, die samen een beeld geven van de geschiedenis van de spoorwegen in Nederland.

 

150 jaar Op de Rails. Extra nummer OdR 1989 - NS150. Twaalf dozijn pagina's met een reeks van artikelen over uiteenlopende onderwerpen, waaraan ik een bescheiden bijdrage heb mogen leveren (zie pagina 120).

Neem de trein! Spoorwegaffiches in Nederland. Door Pim Reinders en Wilmy Oosterwijk. Uitg. Veen.Reflex, Utrecht 1989. ISBN 906322155X. Dit boekje verscheen tegelijk met de tentoonstelling van spoorwegaffiches die in de Jaarbeurs plaatsvond. Historie van het treinaffiche, met tientallen fraaie voorbeelden.

 

Verzonken spoor. Gesprekken met oud-werknemers van de spoorwegen. Door G.H. Jansen. Uitg. Meulenhoff, Amsterdam 1989, in samenwerking met de Nederlandse Spoorwegen. Een van de boeken die ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de spoorwegen is verschenen. Veertien oud-werknemers van de Nederlandse Spoorwegen, uit alle geledingen van het bedrijf, komen in dit boek aan het woord. Van dit boek bestaan twee versies: een gebonden versie die cadeau is gedaan aan de medewerkers van de spoorwegen (ISBN 902909981X) en een paperback handelsversie (ISBN 9029096284) waaruit enkele inleidende hoofdstukken zijn weggelaten.


Een spoor van verandering. Nederland en 150 jaar spoorwegen. Door Anne Doedens en Liek Mulder. Uitg. Bosch & Keuning, Baarn 1989. ISBN 9024646626. Nog een poging om een graantje mee te pikken uit de NS 150-ruif. Het is een aardig boek geworden, waarbij per provincie de geschiedenis van de spoorwegen wordt beschreven.


Tot gerief van de reiziger. Vier eeuwen Amsterdam-Haarlem. Door Willem van der Ham. SDU uitgeverij, 's-Gravenhage, 1989. ISBN 9012063124. In 1839 werd de eerste spoorlijn in Nederland geopend, tussen Amsterdam en Haarlem. Voor die tijd bestond de verbinding tussen deze twee steden uit een trekvaart en een straatweg. Ook na de aanleg van de spoorweg werd het traject vaak gekozen om nieuwe ontwikkelingen op het gebied van verkeer en communicatie te beproeven. Voorbeelden hiervan zijn de telegraafverbinding, de internationale telefoonlijn en de eerste elektrische tramweg.


150 jaar spoorwegen in Nederland. Railkroniek Speciaalnummer 70-1. Door Ir. H. Hondius. Uitg. Stichting Railpublicaties, 1990.

NS 150. Een kleurrijk jubileum. Door Martin van Oostrom e.a. Uitg. Stichting Rail Publicaties, 1990. ISBN 9071513041. Uitgebreide beschrijving van wat zich tijdens het jubileum allemaal heeft afgespeeld, met veel kleurenfoto's.

 

Van "de Arend" tot "TGV". Het NS-jubileum in kleur. Door M.L. Vocke e.a. Uitg. Schuyt & Co, Haarlem 1989. ISBN 9060972503. Fraaie kleurenfoto's van alle bijzondere treinen die in 1989 op de baan zijn verschenen.


Spoorwegen 90. Door Gerrit Nieuwenhuis. Uitg. de Alk, Alkmaar 1989. ISBN 9060138619. Boekje uit een in 1978 gestarte reeks. Van alles wat uit heel Europa. Veel, nogal troebele, zwart-witfoto's. Ik heb dit deeltje gekocht omdat er ook aandacht wordt besteed aan het spoorwegjubileum in 1989. De titel Spoorwegen 90 is eigenlijk niet juist.


Brunel Award 1989. Juryrapport van de in 1989 in Utrecht uitgereikte Brunel Awards.

Brunel Awards worden om de twee of drie jaar toegekend voor de beste voorbeelden van architectuur en vormgeving ten behoeve van het spoorwegvervoer. De prijsvraag is vernoemd naar de Engelse ingenieur Isambard Kingdom Brunel (1806-1859) die onder andere de Great Western Railway (GWR) van Londen naar Bristol bouwde en ook verantwoordelijk was voor de stoomschip­route van Bristol naar Amerika: de Great Western Line. Hij bouwde het stoomschip 'Great Britain' dat op deze lijn dienst deed.

De eerste Brunel Awards werden in 1985 uitgereikt in Bristol, ter gelegenheid van de viering van het 150-jarig bestaan van de GWR. In 1987 was Wenen aan de beurt, toen de Oostenrijkse spoor­wegen 150 jaar bestonden. In 1989 was de prijsuitreiking onderdeel van de festiviteiten in het kader van NS-150.


De grote stoominvasie. NS-150 deel 2. Geluidcassette met 90 minuten stereo-opnamen van de jubileumritten in 1989. Opgenomen en in eigen beheer uitgebracht door geluidverzamelaar Dick van Aggelen uit Hilversum. Dick is eind januari 2021 overleden.


De twee zijden van een penning, uitgegeven ter gelegenheid van het 150-jarig jubileum in 1989.



 

Postzegels uitgegeven in 1989 ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de spoorwegen. Drie ontwerpers bogen zich over de thema's "het spoor", "het materieel" en "de reiziger".

  • Donald Janssen (55 cent) werd geboeid door het feit dat sinds het ontstaan van de spoorwegen het spoorwiel en de spoorstaaf qua idee en vorm niet zijn veranderd.
  • Paul Mijksenaar (65 cent) maakte een keuze uit locomotieven en treinstellen uit de geschiedenis van de NS. Van deze ontwerper is ook een artikel op deze site te lezen.
  • Robert Nakata (75 cent) liet zich inspireren door het beeldhouwwerk "de kus" van Rodin, het onderwerp dat bij de reiziger hoort: de begroeting en het afscheid.

Eerstedag-envelop 20 juni 1989, begin van het jubileum NS 150.



Zie ook:




vorige       start       omhoog