Rangeerrobots

Rangeerrobots, railshunters en aanverwante voertuigen. Onder andere de rangeerlocjes serie 700, ook wel aangeduid als Bonsai 6400.

Berlijn, 25 augustus 2009. Klassieke rangeerhulp in het Deutsches Technikmuseum.

Eindhoven, 24 februari 1973. Behalve over diesellocjes beschikte Philips ook over deze rangeerauto. Meer informatie.

Utrecht, 6 juli 1989. Rangeerrobot van Vollert, die tijdens NS 150 werd gedemonstreerd op hetzelfde spoor als waarop de Pen-y-darren van Trevithick heen en weer reed. De radiografische bestuurbare rangeerrobots zijn aangeschaft om dienst te doen bij de wasinstallaties in Amsterdam, Lelystad en Zwolle.

Zwolle, 4 augustus 2003. Bij de werkplaats doen twee radiografisch te bedienen rangeerlocjes dienst die voorzien zijn van omhoogklapbare koppelingen. In de opgeklapte stand komt de Scharfenbergkoppeling vrij, zodat deze rangeerrobots zowel treinstellen met automatische koppelingen als materieel met gewone schroefkoppelingen kunnen verplaatsen.

Salzbergen, 28 februari 2001. DB-loc 364 421 met rangeerkoppelingen. Plannen om in Europa alle schroefkoppelingen van goederenwagens te vervangen door automatische koppelingen zijn er wel geweest, maar hebben het nooit gehaald. Alleen in bijzondere gevallen, zoals bij zeer zware ertstreinen, worden automatische koppelingen toegepast. Bij andere treinen blijft het omslachtige en gevaarlijke werk van de rangeerder nodig, die hierbij vaak tussen de buffers moet kruipen.

Onnen, 10 september 2005. Deze rangeerrobot van NedTrain wordt onder andere gebruikt bij de kuilwielenbank. Foto Bas Jantzen.

Wil SG (St. Gallen), 29 juli 2006. Een rangeerrobot van Holcim, een grote Zwitserse handelaar in beton, cement en aanverwante producten. Foto Arne Vermeulen.

Werkplaats Tilburg, 25 november 2006. Rangeerlocje 301 "Monica" van NedTrain.

Hengelo, 11 februari 2007. De nieuwe aanwinst van NedTrain: een acculok van het type Niteq 4000-U, met rangeerkoppeling. Foto Manuel van der Wal.

Tilburg, 31 augustus 2007. Een kleine dierentuin bij de werkplaats: rangeerrobot "Bokito" met de "Kameel". Het locje is genoemd naar de gorilla die in mei 2007 inging op de avances van een mevrouw in Diergaarde Blijdorp, en over een gracht en een muur sprong om haar even te grazen te nemen. Foto Martin Kaptein

Utrecht, 29 juni 2012. Een radiografisch te bedienen UCA-Trac rail-wegvoertuig. Daarachter vier rijtuigen die hier al jaren staan, als erfenis van de failliete Bergland Trein. In de achtergrond het restant van de vroegere lijnwerkplaats. Veel gebouwen zijn inmiddels gesloopt. In de voorgrond het oefenterrein van een rijschool. De rijtuigen zijn uiteindelijk terechtgekomen bij station Amsterdam Sloterdijk.

Maastricht, 25 juni 2006. Bemo railtractor 50E, een op afstand bestuurbaar voertuig dat werd gebruikt voor rangeerwerkzaamheden bij de werkplaats. Foto Kevin Evers.

High-tech en historie op één lijn

Export-diesellocomotief rijdt proef bij de Museumstoomtram

Nog vóór de aanvang van het rijseizoen van de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik op 27 februari 2016 wordt op het traject Hoorn - Wognum een door Bemo-Rail in Warmenhuizen gebouwde, voor export naar Dubai bestemde diesel­locomotief uitvoerig beproefd. De vierassige diesellocomotief van het type BRD 150 is met haar 56 ton dienstvaardige massa en een motorvermogen van 480 kW een stuk zwaarder dan de stoom- en diesellocomotieven waarover de Museumstoomtram beschikt. Ook voor Bemo zelf behoort de bijna 11 meter lange trekkracht tot de grootste die de firma ooit leverde. De aandrijving geschiedt hydrostatisch, wat garant staat voor een traploze regeling en een hoge aanzet­trekkracht, gekoppeld aan een optimaal bedieningscomfort voor de machinist.

Terwijl Werkspoor, de grote nationale producent van onder meer locomotieven, al in 1972 zijn deuren sloot, wist Bemo-Rail, ondanks grote buitenlandse concurrentie, een marktaandeel op te bouwen en te handhaven bij de levering van rangeerlocomotieven. Dit was mogelijk door de toepassing van innovatieve en emissie-arme techniek, gekoppeld aan een grote bedrijfszekerheid en een gunstige prijsstelling. Het bedrijf vervaardigt verder alle mogelijke componenten op het gebied van het railvervoer en verhuurt ook tractiemiddelen. In de werkplaats van Bemo-Rail zijn bovendien nog twee andere, voor de export bestemde diesellocomotieven in aanbouw.

Persbericht Museumstoomtram Hoorn-Medemblik, 16 februari 2016. Foto: Rein Korthof.

Serie 700 ("Bonsai 6400")

Roosendaal, 4 juli 2004. Loc 708. Deze rangeerlocjes zijn tamelijk ontsporingsgevoelig. Er bestaan er 13 van, die dienstdoen bij verschillende werkplaatsen.

Voor de nummerliefhebbers is het jammer dat deze locjes in de serie 700 zijn genummerd. Van de rangeerlocs van het type 500 en 600 heeft namelijk ook een uitvoering bestaan die in de 700-serie was genummerd.

Een aardig gevonden bijnaam voor dit type is "Bonsai 6400". Vergelijk de grote 6400.

Watergraafsmeer, 17 april 2004. Radiografisch rangeerlocje 707 met rangeerkoppeling. Het locje wordt bediend door Mehmet Fedakar.

Baambrugge, 6 juni 2007. Loc 6504 op weg met loc 707. Foto Bart Gerritsen.

Utrecht Centraal, 5 maart 2009. Loc RRF 19 brengt loc 702 van Nedtrain over van de Watergraafsmeer naar Tilburg. Voor de echte freaks: deze loctrein reed onder treinnummer 91997.

Rotterdam, 16 september 2010. Loc 106 van Rotterdam Rail Feeding tijdens de grote verbouwing van het station.

Bunnik, 13 augustus 2020. Twee varianten van een klein Märklinlocje, dat best wil doorgaan voor Bonsai 6400.

Industrielocomotieven. Motorlocomotieven op Nederlandse raccordementen en industriesporen. Door Henk Kolkman. Uitg. Uquilair, 2008. ISBN 9071513645. Deel 41 in de boekenreeks van de NVBS.

Industriespoor blijft doorgaans verborgen achter muren, hekken en barse portiers. Voor dit boek gingen de fabriekspoorten echter open. Tussen 1950 en 1965 was het de gouden tijd van de industrietractie en werden in Nederland tien tot twintig nieuwe industrielocomotieven per jaar geleverd. In totaal zijn er meer dan 400 geweest, maar anno 2008 bezitten nog steeds enkele tientallen particuliere bedrijven samen bijna 200 locomotieven, inclusief afdankertjes van NS en DB. Alle tractievormen komen in dit boek aan bod, van rangeerpaard tot rangeerrobot.

Aan dit boek heb ik een zeer bescheiden bijdrage mogen leveren. Op 21 juni 2008 was ik bij de boekpresentatie aanwezig.

vorige       start       omhoog