Stoomtrein Goes-Borsele (SGB)

Op 8 mei 1988 bracht ik een bezoek aan deze fraaie lijn, toen er twee extra treinen reden voor een gezelschap: de Govers Boemel en de Van Leeuwen Expresse. In actie kwamen de locs 1 en 4.

Goes, 8 mei 1988. Enkele rijtuigen van de SGB: een bagagerijtuig (stalen D), een Belgisch eersteklasrijtuig met conducteurafdeling en een ovaleramenrijtuig van NS (AB 7216, ook wel aangeduid als ABd 7216, waarbij de d staat voor "doorgangsrijtuig").

De tender op de eerste foto is afkomstig van een in Zweden gebouwde stoomloc van NS-serie 4000. Twee van deze tenders hebben als waterwagen dienst­gedaan in de slijptrein van NS. De SGB heeft ze nooit gebruikt; de tenders zijn overgegaan naar de Hoogovens-excursietrein.

Laura & Vereeniging, Eygelshoven, 21 september 1970. Loc 9 krijgt onderhoud. Deze loc is tegenwoordig in bezit van de Stoomtram Goes-Borsele (nummer 2 "Borsele"). Meer foto's.

Utrecht, Spoorwegmuseum, 25 mei 1996. Loc 4389 van de SGB. De loc, overgenomen van het Amerikaanse leger, heeft na de oorlog onder nummer 26 dienst­gedaan bij de Oranje Nassau-mijnen. Ze is vernoemd naar de heer H.F. Enter.

Roosendaal, 20 april 2007. Motorrijtuig C9002 (Jaap) is ingeschakeld om ovaleramenrijtuig ABd 7216 over te brengen naar de SGB in Goes. Het rijtuig is in Roosendaal geschilderd door ConRail. De restauratie zal in Goes worden afgerond. Foto's Michiel van Akkeren en Huub van Meurs.

Het volledig gerestaureerde ovaleramenrijtuig ABd 7216 van de Stoomtrein Goes-Borsele. Persfoto SGB.
Op 11 juni 2008 werd dit rijtuig officieel gepresenteerd en in gebruik genomen door minister-president Balkenende. Dit rijtuig is het enige overgebleven exemplaar van een serie die door de NS werd besteld voor de dienst in luxe internationale treinen. De serie staat bekend onder de bijnaam ovaleramenrijtuigen, vanwege de typische vorm van een aantal vensters. Het rijtuig kwam in 1979 in desolate toestand in het bezit van de SGB, nadat het in de laatste jaren bij de NS dienst had gedaan als opslag voor schoonmaakartikelen. Acht jaar lang is het rijtuig door vrijwilligers van de SGB zeer grondig gerestaureerd, waarbij onder andere het interieur vrijwel volledig vanuit het niets moest worden opgebouwd. Het rijtuig bevindt zich nu weer in dezelfde staat als in 1931 en is het pronkstuk van de SGB-collectie.

Goes, 6 oktober 2008. In Zeeland werd de nieuwe Sloelijn geopend door minister Eurlings. Het gezelschap werd vervoerd in een glimmend gepoetste stoomtrein van de SGB, waarachter een groezelige huifwagen type Rilns hing. Men had wel een mooier exemplaar gereserveerd, maar dat was in een gewone goederentrein terecht gekomen (laat zoiets maar aan Railion over). De trein bestond verder uit loc 2 "Borsele" en de rijtuigen ABd 7216, Bd 7507 en Cec 8533.
Foto's Michiel van Akkeren.

Goes, 19 mei 2012. Van donderdag 17 t/m zondag 20 mei 2012 vond de manifestatie "Sporen naar het verleden" plaats. Dit keer werd het 40-jarig jubileum van de SGB gevierd. Uit België was gastlocomotief 64.169 overgekomen. Foto's Jan de Kroon.

Hoedekenskerke, 5 mei 2013. Stoomloc USATC (US Army Transportation Corps) 4389 'ing. H.F. Enter' was voor het eerst sinds 12 jaar weer onder stoom. Sinds 2011 is er door de vrijwilligers van de SGB aan de restauratie gewerkt. Rechts staat loc Bison. Foto Martin Huzen.

Goes, 4 januari 2015. Vrijwilligers van de Stoomtrein Goes Borsele hebben de optische revisie van stoomloc Oranje-Nassau 14 afgerond. De locomotief staat te wachten op transport naar de Stichting tot Behoud van Mijnlocomotieven in Simpelveld. Foto Steef Janssens (SGB).

Medemblik, 26 oktober 2018. MBS 8107 ("Kikker") en SGB omC 909 waren te gast bij de 50-jarige SHM.

Goes, 9 juli 2019. Het werd zo langzamerhand weer eens tijd om een bezoek te brengen aan de Stoomtrein Goes-Borsele. De vorige keer was namelijk in 1988. Hieronder wat foto's. Onder andere van de grijze railbussen waarmee we een ritje naar Hoedekenskerke maakten (terug met de stoomtrein). Zodra de tweede ome Ceesje klaar is, zullen deze railbussen verdwijnen. De losse ketel naast de werkplaats is van loc 2 "Borsele", voorheen loc 9 van Laura & Vereeniging. Loc 2 staat in de werkplaats, achter Oersik 122. Kraansik 361 zou in augustus 2019 verhuizen naar de SHM. Het blauwe locje "Bever" wordt gebruikt voor rangeerwerk. Het hoge seinhuis is vanuit Middelburg verhuisd naar Goes. Het bedieningstableau ligt in onderdelen in het gebouw, hopelijk wordt het weer eens in elkaar gezet. Het gebakje van "De Goederenloods" is qua BMI niet zo verstandig, maar bij het drinken van koffie pas ik me nu eenmaal graag aan aan de stijl van de omgeving.

Diesel-Elektrische locomotieven NS-serie 600/2000

Na de Tweede Wereldoorlog nam NS twintig diesellocomotieven over van het US Army Transportation Corps. De eerste elf werden in dienst gesteld in de 600-serie. Na vervanging van de dieselmotoren begin jaren vijftig werden de locs genummerd in de serie 2000. Met de komst van de series 2200 en 2400 werden de locs overbodig. Hun inzet eindigde in 1958 en daarop volgde de sloop. Sinds 2018 zijn er weer twee locomotieven van dit type in ons land: bij de VSM in Beekbergen en bij de SGB in Goes.

Bij de SGB vond ook de presentatie plaats van het boek dat Martin van Oostrom over de NS-serie 600/2000 heeft geschreven en dat in juli verscheen bij uitgeverij Uquilair. Martin heeft al diverse monografieën van Nederlandse locomotieven en treinstellen op zijn naam staan. Ook dit boek kenmerkt zich door de zorgvuldige opzet en fraaie uitvoering.

Diesel-Elektrische locomotieven NS-serie 600/2000. De voormalige locs van het US Army Transportation Corps. Door Martin van Oostrom. Uitgever Uquilair. 136 blz., 24×30 cm., 200 z/w en 30 kleurenfoto’s. Prijs € 34,00.

Meer over deze locomotieven.

75 jaar na D-Day

Hans Altena was nauw betrokken bij het naar Nederland halen van de twee diesellocomotieven van het Amerikaanse leger. Hans geeft ook presentaties over de Military Railway Services, onder de titel “75 jaar na D-Day”.

Goes, 20 juli 2019. Martin van Oostrom overhandigt het eerste exemplaar van zijn boek aan Lieutenant Colonel Georg W. Beeler, 2nd Military Railway Service, 162th Railway Operating Battalion (a.k.a. Hans Altena). Foto Nico Spilt.

Goes, 20 juli 2019. Foto Nico Lollinga.

Goes, 20 juli 2019. Zo kom je nooit in Goes, zo kom je er twee keer binnen twee weken. De eerste keer (op 9 juli) was ik er als particulier, de tweede keer was ik er als genodigde bij de presentatie van het boek over de NS-serie 2000, waaraan ik een bescheiden bijdrage heb mogen leveren. Met treinstel 904, vakkundig bereden door Michiel Dermois, werden de genodigden naar Goes en weer terug gebracht.

Hoedekenskerke, 18 mei 2023. Treinstel 151 van 2454 Crew was te gast tijdens Sporen naar het Verleden bij de SGB. De SGB vierde haar 50-jarige bestaan. Foto Jan de Kroon.

Goes, 18 mei 2023. Twee rijtuigen van de Stichting SHD: B4105 (Plan W) en postrijtuig P7940 (Plan L). Foto's Jan de Kroon.

Goes, 9 juli 2019. Railbussen van de Stoomtrein Goes-Borsele. In april 2024 zijn deze overgedragen aan ingenieurs­bureau RailTD in Breda. Twee andere railbussen zijn eerder door de SGB omgebouwd tot omC 909 en omC 910.

Bison

SGB-locomotief 3 "Bison" is een drieassige tenderlocomotief die in 1928 gebouwd werd door de Société de la Meuse te Luik. De loc kwam in dienst bij de Oranje Nassaumijnen te Heerlen als locomotief 16. SGB-locomotief 5 is gebouwd door dezelfde fabriek en reed bij de Oranje Nassaumijnen als locomotief 14. De locomotieven deden tot 1971 dienst in Heerlen. In 1972 kocht de SGB de inmiddels niet meer in gebruik zijnde locomotief 16. Bij de SGB kreeg ze het nummer 3 en de naam "Bison". Deze naam houdt verband met de Goese firma die de SGB in staat stelde de locomotief aan te kopen. Na een grote revisie deed Bison vanaf 1974 dienst op de museumlijn. De ketel van loc 3 is in 1994 vervangen bij de DB-werkplaats te Meiningen. De nieuwe ketel heeft een Crampton-vuurkist (rond) in plaats van de originele Belpaire-vuurkist (vierkant). Om het historisch uiterlijk niet te verstoren is de originele vuurkistbeplating gebleven. Tegenwoordig is de loc rood, afgezet met creme/zwarte biezen. (bron: Nederlandse Museummaterieel Database)

Legpuzzel met loc 3 "Bison" van de SGB, omstreeks 1980. Karton, 10½ x 14½ cm.

De Nederlandse museumlijnen (normaalspoor). Door H.F. Enter. Uitg. E.J. Brill, Leiden 1979. ISBN 9004059105. Beschrijving van de normaalsporige museumlijnen die in 1979 bestonden, inclusief de voorgeschiedenis van die lijnen in het normale verkeer. Van deze lijnen is de Stichting Stoomtreinmaatschappij Tilburg-Turnhout inmiddels ter ziele. Andere lijnen zijn er na het verschijnen van dit boekje voor teruggekomen, zoals de STAR en de ZLSM.

H.F. Enter
De heer H.F. Enter heeft zich, als coördinator bij NS voor de museumlijnen, zeer verdienstelijk gemaakt voor deze sector. Een van de locomotieven van de SGB is om deze reden naar hem vernoemd. Ook was hij een tijd adviseur voor bedrijven die een eigen spooraansluiting wilden hebben of aanpassen. Hij heeft ook diverse artikelen en boekjes op zijn naam staan over de aanleg van modelspoorbanen. Begin jaren vijftig was de heer Enter betrokken bij de bouw van de modelbaan van Madurodam.

Meer boeken van de heer Enter.

vorige       start       omhoog