Thalys, TGV, Eurostar

De Franse TGV stond model voor de Thalys, die onder andere ook in België en Nederland is te zien. Van de Thalys bestaan twee varianten: eentje die sterk lijkt op de klassieke TGV (spitse neus, gedeelde ruiten in de machinistencabine) en eentje met een iets rondere neus en één grote ruit. Het eerste type wordt aangeduid met de afkorting PBA, het tweede type met PBKA, waarbij de letters verklaren in welke landen de treinstellen kunnen rijden: Parijs, Brussel, Amsterdam, Keulen. De PBKA-stellen zijn overigens niet welkom op de Duitse Neubaustrecke, omdat ze daarvoor te weinig energie krijgen uit 15000 volt die daar op de bovenleiding staat.

De eerste generatie Eurostar-treinstellen is afgeleid van de TGV. De tweede generatie is gebaseerd op de Duitse ICE.

Het comfort in de Thalys

In de Thalys heette de 1e klas "Comfort 1", de 2e klas "Comfort 2". In december 2017 kwam daar "Premium" bij, gericht op zakelijke reizigers. De twee lagere klassen heten sindsdien "Comfort" en "Standard". Verderop lees je mijn mening over het comfort in de Thalys.

Utrecht, 25 juni 1989. Tijdens NS 150 was onder andere deze recordtrein van de SNCF op bezoek in Nederland: TGV-treinstel 305 type Atlantique.

Utrecht, 10 januari 1996. Thalys 4533 tijdens een promotietour door Nederland.

Mijn mening over de Thalys in NRC Handelsblad, 18 januari 1996.

Spoorwegmuseum, 5 januari 1996. De TGV was al in Nederland bekend in de gedaante van een door een bromfietsmotor aangedreven model. Twee van mijn dochters rijden mee.

Retour Bunnik-Brussel en een "regelingsbulletin" uitgeschreven door de treinchef van een Thalys. Ik moet regelmatig naar Brussel. Soms neem ik vanaf Rotterdam de Thalys, want dan ben ik er eerder en loop ik bovendien minder kans om collega's tegen te komen :-). Op 24 januari 2008 viel de tijdwinst tegen, want de Thalys kwam ruim een kwartier te laat aan in Brussel. Een Belgische treinchef zal in zo'n geval uitgebreid in vier talen verontschuldigingen omroepen, en zal op het perron zijn diensten aanbieden aan reizigers die hun aansluiting dreigen te missen. Maar dit keer hadden we een Nederlandse gastheer. Die had daar allemaal geen zin in. In Brussel elleboogde hij zich naar de uitgang van de trein en beende weg. Hij was al een paar uur aan het werk en had dus recht op zijn koffiepauze.

Rotterdam CS, 6 april 1996. NMBS-loc 2551 met trein 284 naar Parijs. De trein bestaat uit Franse Corail-rijtuigen. Weldra zal de Thalys deze diensten overnemen.

Woerden, 2 februari 2000. Een omgeleide Thalys richting Amsterdam. Het uit de jaren 60 stammende seinhuis is dichtgetimmerd en is in 2005 gesloopt. De treinenloop wordt nu vanuit Utrecht geregeld.

Amsterdam, 30 oktober 2002. Thalys-treinstel 4345, in 1997 gebouwd door GEC Alsthom, is binnengekomen uit Parijs. De NS bezit twee van deze treinstellen: de nummers 4331 en 4332.

Velp, 13 maart 2004. "Tour du Livre" met Paul Haenen en Philip Freriks. Deze Thalys reed door Nederland in het kader van de NS-actie "Tijd voor lezen" en het boekenweekthema "Gare du Nord - ontmoetingen met Frankrijk". In de trein hield Margreet Dolman (Paul Haenen) vraaggesprekken met schrijvers. Op de stations waar de trein stopte (Amersfoort, Deventer, Den Bosch) werd op muzikale wijze aandacht besteed aan Frankrijk en de invloeden van Frankrijk op de Nederlandse literatuur. Hier is het stel op weg van Deventer naar Nijmegen. Wietze Landman maakte deze foto's bij de overweg Kasteel Biljoen te Velp.

Op 25 juli 2005 maakte een machinist deze twee foto's vanuit zijn cabine. Op de eerste foto een Thalys bij Geldermalsen, op weg naar Parijs. Wegens uitgelopen werkzaamheden werd deze trein omgeleid. Op de tweede foto een Duitse ICE op weg naar Duitsland, in de boog bij Breukelen.

Reclame voor de Thalys, circa 2000. Er is iets raars met deze foto: te grote hand, te klein lichaam. Of misschien de hand van een grote meneer? Vergelijk ook het schilderij van Rembrandt: Het joodse bruidje (1667). De man met de zes vingers!

Rotterdam CS, 6 april 1996. Tijdens een open dag was onder andere dit Eurostar-treinstel te zien. Deze treinstellen rijden via de Kanaaltunnel van Parijs en Brussel naar London (eerst Waterloo, tegenwoordig St. Pancras). De Eurostar is afgeleid van de TGV, maar is aangepast aan het kleinere vrijeruimteprofiel in Engeland. De Eurostartreinstellen waren geschikt voor stroomafname via de derde rail die in het zuiden van Engeland wordt gebruikt. Sinds eind 2007 rijden de treinstellen in Engeland echter over een nieuwe HSL met bovenleiding. Toen zijn de stroomafnemers aan de zijkant verwijderd. Let op het verschil met de groene Hondekop: hier kan de machinist ook opzij kijken. Bij snelle treinen laat men de zijraampjes weg, omdat de machinist anders horendol wordt.

National Railway Museum, York, 26 juni 2008. Japanse Bullet Train, op de voorgrond de Eurostar.

London, St. Pancras, 23 juni 2008. Eurostar 3012 (TOPS 373012). De treinstellen Class 373 zijn gebaseerd op de Franse TGV; ze zijn wat kleiner in verband met het Britse vrijeruimteprofiel. Aanvankelijk waren ze ook geschikt voor het Britse derderailsysteem, maar sinds er vanaf de Kanaaltunnel tot Londen bovenleiding hangt is dat niet meer nodig. Er zijn tussen 1992 en 1996 veertig treinstellen gebouwd, waarvan er 7 geschikt zijn om dienst te doen ten noorden van London. Het type 'North of London' bestaat uit twee motorwagens en 14 tussenrijtuigen. Het type 'Three Capitals' heeft 18 tussenrijtuigen. De 'Three Capitals' zijn Londen, Parijs en Brussel. Sommige treinstellen zijn ook geschikt voor 1500 volt gelijkspanning, maar die kunnen alleen in Frankrijk rijden, niet in Nederland. Sinds 2014 is er ook een Class 374, gebaseerd op de Velaro van Siemens. Deze bestaan uit 16 rijtuigen (het dubbele van een ICE) en zijn geschikt voor de systemen in Engeland, Frankrijk, België, Duitsland, Zwitserland en Nederland. Er zijn onder andere plannen voor treindiensten tussen Londen en Amsterdam (vanaf december 2016).

Bunnik, 13 juni 2016. Tussen Utrecht en Arnhem vonden proefritten plaats met het dubbeltreinstel 4013 en 4014 van Eurostar. De bedoeling is dat hiermee vanaf 2017 rechtstreekse treinen gaan rijden tussen Amsterdam en Londen, via de Kanaaltunnel. De treinstellen zijn gebouwd door Siemens en behoren tot de Velaro-familie, net als de bekende ICE. De typeaanduiding is E320 (maximum snelheid 320 km/uur). Vanwege de veiligheidsvoorschriften moeten treinen die door de Kanaaltunnel rijden minstens 400 meter lang zijn. Vandaar de combinatie van twee treinstellen die elk maar aan één kant een cabine hebben. In noodgevallen kunnen de treinstellen worden losgekoppeld en zelfstandig verder rijden. Beelden uit HD-filmpjes, gemaakt in het laatste avondlicht.

Amsterdam (Dijksgracht), 10 juni 2016. Eurostar E320 met links de neus van een verre voorvader. Opvallend is ook de 'rouwbrief', een oud rangeersein. Foto door mcn Simon Geltink.

Calais, 10 augustus 2011. Behalve de Eurostar rijden er ook shuttletreinen door de Kanaaltunnel. Hiermee worden auto's vervoerd. Aan beide kanten van de trein bevindt zich een locomotief Class 9. Dit zijn zesassige locomotieven (Bo'Bo'Bo'). afgeleid van de Nieuw-Zeelandse Class EF. Foto Aad de Meij.

NRC Handelsblad, 22 december 2009. Veel reizigers hebben uren vastgezeten in de tunnel.

Olympische Thalys

Gedurende een paar dagen was Thalys 4540 bestickerd door de sponsors van de Nederlandse Olympische ploeg, waaronder de NS. Het mocht wat kosten...

Roosendaal en bij Den Bosch, 27 februari 2006. Olympische Thalys 4540 is op weg naar Zwolle, met aan boord een verzameling Nederlandse sporters en bobo's. Foto's Huub van Meurs (4) en Arne Vermeulen.

Bilthoven, 27 februari 2006, 18:22 uur. Trein & sport, geen gekke combinatie. Een goede conditie is vaak noodzakelijk, om na een vertraagde treinreis je aansluiting te halen. Maar om voor één ritje een complete Thalys te bestickeren is ook weer wat overdreven. En al helemaal als de helft van die rit in het donker plaatsvindt. Thalys 4540 is op weg van Chambery naar Zwolle. Aan boord de Nederlandse deelnemers aan de Olympische Winterspelen in Torino (vroeger beter bekend als Turijn).

Parijs, 19 mei 2007. Een TGV op een boot, dat hebben ze afgekeken van Sail 2005, toen een VIRM-bak was omgebouwd tot rondvaartboot. Toch niet helemaal: de TGV vaart niet, maar is op deze manier getransporteerd naar het Louvre. Via de weg ging dat niet, vandaar dat men het via de Seine deed. Het gaat om een deel van het TGV-stel dat kort daarvoor een nieuw snelheidsrecord had gevestigd. Foto Cor Boer Rookhuiszen.

Paris, Gare de l'Est, 15 juli 2008. TGV 4402, waarvan de motorwagens in april 2007 betrokken waren bij het vestigen van het wereldsnelheidsrecord op rails van 574,8 km/uur. Deze trein bestond toen uit twee motorwagens en drie aangepaste Duplex-rijtuigen. Foto Jeffrey Mons.

Amsterdam RAI, 17 maart 2008. Interieur van een van de Duplex-rijtuigen van de recordtrein, ingericht als meetrijtuig.

Bunnik/Houten, 23 mei 2009. Omgeleide Thalys-treinstellen, type PBA en PBKA (met geopende boegdeuren).

Rotterdam, 29 september 2010. Thalys 4307 tijdens een korte stop op weg van Parijs naar Amsterdam.

Madurodam, 15 oktober 2014. Thalys in de treinenloods.

Rotterdam Centraal, 4 juni 2016. Thalys 4534 op weg van Parijs naar Amsterdam.

Brussel Zuid, 8 augustus 2016. Goedkoper dan de Thalys: Izy. Twee of drie keer per dag rijdt deze trein tussen Brussel en Parijs. Tickets vanaf 19 euro, alleen online te boeken. www.izy.com. Foto Jan de Kroon.

Rotterdam, 17 mei 2018. Vertrek van een Eurostar-treinstel richting Amsterdam. Filmbeeld.

Amsterdam Centraal, 22 mei 2021. Een Eurostar-treinstel staat klaar voor vertrek naar Londen.

Très Grande Vitesse

Van Turbotrain naar TGV
Frankrijk kon niet achterblijven toen Japan begin jaren 60 de Shinkansen (bullet train) introduceerde. Supersnelle treinen moesten concurreren met auto en vliegtuig, en bovendien de afstand verkleinen tussen Parijs en de rest van het land. In 1966 begon de onderzoeksafdeling van de Franse spoorwegen SNCF met het project C03: een plan voor treinen à très grande vitesse op nieuwe, speciaal aangelegde spoorlijnen.

Oorspronkelijk zouden de TGV's op gasturbines gaan rijden. De eerste prototypes waren voorzien van deze helikopter­motoren met hoog vermogen en relatief laag gewicht. Na de oliecrisis werd echter voor elektriciteit gekozen. Onderdelen van de experimentele TGV 001 kwamen wel in de uiteindelijke versie terecht, die in 1981 ging rijden. Ook veel van de vormgeving en de typische oranje kleur kwamen terug.

Lees het artikel op retours.eu door Arjan den Boer.

De Étoile du Nord: bijna even snel als de Thalys, maar veel goedkoper
Zonder het elimineren van de bestaande alternatieve route zou de hogesnelheidstrein tussen Parijs, Brussel en Amsterdam een commerciële flop zijn geweest. De voorganger van de Thalys was bijna even snel en veel goedkoper. Lees het artikel in Low Tech Magazine.

Accident près de Strasbourg
Samedi 14 novembre 2015, lors d’une circulation d’essais techniques, une rame d'essais a déraillé à Eckwersheim, à 12 km de Strasbourg. Elle circulait sur une partie de la ligne à grande vitesse Est-européenne non ouverte aux circulations commerciales. SNCF Réseau, l’ensemble du groupe SNCF et ses salariés sont profondément touchés et expriment leur solidarité avec les victimes et leurs familles. (www.lgv-est.com)

Naar Parijs in 1914
Vergelijking tussen 1914 en tegenwoordig.

De recordpoging

Kijk mee over de schouder van de machinist van een TGV.

64 minuten in 3 seconden, de hogesnelheidslijn door Nederland. Uitgeverij 010, Rotterdam 2002. ISBN 9064504563. Foto's van Nico Bick en Ralph Kämena.

De reis over de HSL duurt over het Nederlandse traject 64 minuten. Dit boek is een flipboek: iedere fotopagina laat één minuut van de reis zien. In drie seconden flitst deze reis als in een film voorbij, aldus de uitgever. Maar je kunt het boekje, dat voor 4,95 werd verramscht via De Slegte, ook rustig bekijken.

Hogesnelheidslijnen. Door Henry van Amstel. Uitg. Uquilair 2007. ISBN 9071513629.

Japan nam in 1964 de eerste hogesnelheidslijn in dienst. Frankrijk volgde in 1981 en Duitsland weer tien jaar later. In dit boek worden zowel de geschiedenis als de actuele stand van de moderne hogesnelheidslijnen in de wereld behandeld. Zowel infrastructuur als materieel komen uitgebreid aan de orde.

Lees de boekbespreking.

vorige       start       omhoog