|
Het eerste treinstel, de 501, werd gebouwd in 1961. Nadat met dat treinstel enkele jaren ervaring was opgedaan,
volgde een grote serie vierwagen- en tweewagenstellen. In 1964 kwam de serie officieel in dienst, vandaar
de aanduiding mat.'64.
De oudste stellen zijn gebouwd door Werkspoor, totdat deze fabriek werd gesloten omdat Nederland te klein zou zijn
voor een eigen fabrikant van spoorwegmaterieel. Daarna werden er honderden treinstellen gebouwd bij Talbot, net over
de grens bij Aken. Het politieke proces in een paar woorden samengevat: Werkspoor heeft men failliet laten gaan
zodat werkloze Limburgse mijnwerkers bij Talbot aan de slag konden.
De vierwagenstellen kregen eind vorige eeuw een grote revisie, met uitzondering van de 501. Dat
was door zijn afwijkende bakindeling een buitenbeentje en belandde op de sloop. In 2003 zijn de eerste
treinstellen plan V afgevoerd. De laatste treinstellen Plan T zijn in juli 2010 terzijde gesteld, in september 2016
was het definitief afgelopen met Plan V.
De hoekraampjes van de machinistencabines zijn later dichtgemaakt. Bij Plan V waren ze geel, bij Plan T
zwart. Van Plan V zijn de schuiframen gedeeltelijk geblokkeerd, zodat ze maar voor de helft open kunnen. Dat is om te
voorkomen dat vandalen stoelzittingen naar buiten gooien.
Deelseries Plan T
Plan T is, na het prototype 501, in drie deelseries gebouwd. Dit leverde 31 treinstellen op:
serie nummers type bakken bouwer bouwjaar aantal
----- ------- ---- ----------- ---------- -------- ------
TT 501 ELD4 Bk+AD+B+Bk Werkspoor 1961 1
T1 502-511 ELD4 Bk+BD+AB+Bk Werkspoor 1964 10
T2 512-521 ELD4 Bk+BD+AB+Bk Werkspoor 1965 10
T3 522-531 ELD4 Bk+BD+AB+Bk Werkspoor 1965 10
De onderlinge verschillen waren klein, met uitzondering van prototype 501 dat
een afwijkende bakindeling had. De stellen uit deelserie T1 waren uitgerust met de aanzuiging
van de koellucht voor de tractiemotoren onder de bak. Deze plaats bleek weinig gelukkig gekozen: stof en vuil verstopten
al snel de aanzuigkanalen. Bij de volgende stellen werd de aanzuiging op het dak gesitueerd. In 1974 werden de 502-511
aangepast. Bij de bestelling van IRM was men de ervaringen met Plan T alweer vergeten, dus hier werden opnieuw de
aanzuigroosters onder de trein aangebracht.
Deelseries Plan V
Van Plan V zijn 246 treinstellen gebouwd, verdeeld over 13 deelseries:
serie nummers type bakken bouwer bouwjaar aantal
----- ------- ---- -------- ------------ --------- ------
V1 401-415 ELD2 Bk+ABDk Werkspoor 1966 15
V2 416-430 ELD2 Bk+ABDk Werkspoor 1967 15
V3 431-438 ELD2 Bk+ABDk Werkspoor 1968 8
V4 441-461 EL2 Bk+ABk Werkspoor 1969/1970 21
V5 462-471 EL2 Bk+ABk Talbot 1970 10
V6 472-483 EL2 Bk+ABk Werkspoor 1970 12
V7 801-840 ELP2 BPk+ABk Werkspoor 1970/1972 40
V8 841-870 ELP2 BPk+ABk Talbot/Düwag 1972 30
V9 871-888 ELP2 BPk+ABk Talbot 1972/1973 18
V10 889-920 ELP2 BPk+ABk Talbot 1973/1974 32
V11 921-935 ELP2 BPk+ABk Talbot 1974 15
V12 936-950 ELP2 BPk+ABk Talbot 1975/1976 15
V13 951-965 ELP2 BPk+ABk Talbot 1976 15
De treinstellen 401-430 waren bij hun aflevering groen, net als alle treinstellen Plan T. De treinstellen 401-438 hadden
een bagageafdeling (type ELD2), de treinstellen 801-965 een postafdeling (type ELP2). De
postafdeling is later verbouwd tot reizigersafdeling, waarmee de type-aanduiding
veranderde in EL2.
Emmer Plan-V of Super-V is de benaming voor de treinstellen 936-965. Hiervan is de elektrische installatie is aangepast zodat ze sneller optrekken.
Dat is gedaan toen in december 2005 de Railhoppers buiten dienst gingen. De Plan V's die daarvoor in de plaats kwamen hadden aanvankelijk
moeite met de dienstregeling tussen Zwolle en Emmen.
Na een korte opleving in de winterdienstregeling 2015/2016 was het gedaan met Plan V. Op 25 september 2016
vond de officiële afscheidsrit plaats. Treinstel 876 werd toen afgeleverd in het Spoorwegmuseum.
|
