Trein & dier

Let op: dit thema bevat foto's van doodgereden vogels.

Rotterdam CS, 27 mei 1972. Ontvangstcomité voor een gezelschap dat achter een P8 in Nederland rondreisde.

Amsterdam, 1 mei 2015. De NS neemt gepaste maatregelen tegen zwartrijders die over gesloten poortjes proberen te springen. Foto Rienk Nauta, met medewerking van Henk Koster.

Hilversum, 6 oktober 1973. Hondje op weg naar Bad Harzburg. Rotterdam Noord, 13 mei 1999. Bewakingspersoneel van de SSN.

Bilthoven, 30 oktober 2004. Jaren geleden zag ik iemand in de trein met een flinke hond die hij in een tas had verpakt. De hond kon zelf lopen, want de tas was van onderen open. Op deze manier probeerde de eigenaar te voorkomen dat hij een kaartje voor zijn hond moest kopen. Of dat altijd lukte weet ik niet, maar de conducteurs van deze trein moesten in elk geval alleen maar ontzettend lachen. Helaas had ik toen geen camera bij me. Daarom mocht onze eigen hond iets voor de kost doen: in ruil voor een kluifje wilde Zappa wel even poseren in een opengesneden tas.

Zappa laat zien dat hij een echte waakhond is.
Zappa is bijna 17 jaar geworden. Op 8 juni 2017 moesten we hem laten inslapen.

Uit de zomerdienstregeling 1961.

ANP-bericht in Spits, 30 augustus 2006.
De werkelijkheid was iets genunaceerder, zoals hieronder is te lezen.

Treinongeluk met geleidehondgebruikster in Wijchen

KNGF Geleidehonden betreurt het ten zeerste dat gisteren een van haar geleidehondgebruiksters met haar geleidehond bij een spoorwegovergang in Wijchen in het nauw is gekomen. Hierbij is zij lichtgewond geraakt door een trein. Gelukkig is mevrouw, zij het met enige hechtingen in haar arm, met de schrik vrijgekomen. Natuurlijk had dit nooit mogen gebeuren. Geleidehonden worden getraind om geleidehondgebruikers juist te behoeden voor gevaar. Vandaar dat wij vandaag direct ter plaatse een onderzoek hebben ingesteld naar de toedracht van het ongeluk.

In Wijchen hebben wij samen met de betrokken geleidehondgebruikster de situatie ter plekke en het voorval doorgenomen. Daarbij is vastgesteld dat zij, na eerst veilig het spoor te hebben overgestoken, haar oriëntatie is kwijtgeraakt. Hierdoor heeft zij de hond - ondanks diens waarschuwende signalen - aangespoord om weer in de richting van het spoor terug te lopen zonder dit zelf te beseffen. Het voetgangersgedeelte van de spoorwegovergang dat zij toen naderde is niet afgesloten met spoorbomen. Ondanks de opdracht van het baasje om door te lopen is de hond gestopt. Mevrouw stond dan ook stil op het moment dat de naderende treinmachinist haar door toeteren waarschuwde. Bij het alsnog wegdraaien van het spoor werd zij door de optrekkende trein die gelukkig nog langzaam reed licht geraakt aan haar arm, de geleidehond bleef ongedeerd. Mevrouw is op de eerste hulp behandeld en kon gelukkig met slechts een aantal hechtingen in haar arm weer naar huis. Mevrouw betreurt het ten zeerste dat zij, door het kwijtraken van haar richtinggevoel, haarzelf en haar geleidehond ernstig in gevaar heeft gebracht.

Vandaag is de betrokken route en de spoorwegovergang samen met een instructeur van KNGF Geleidehonden nogmaals getraind. Daarbij is gebleken dat de hond en zijn baasje meer dan voldoende vertrouwen in elkaar hebben behouden om weer veilig samen aan het verkeer te kunnen deelnemen.

Peter van der Heijden, hoofd opleiding van KNGF Geleidehonden: "Om met een geleidehond veilig door ons drukke verkeer van A naar B te komen, is de nodige concentratie van de hond én van de baas vereist. Geen van beiden zijn echter onfeilbaar. KNGF Geleidehonden is vooral dankbaar dat deze ongelukkige gebeurtenis niet veel ernstiger is afgelopen. Wij pleiten er verder van harte voor dat ook de voetpaden op deze spoorwegovergang met spoorbomen worden beveiligd”.

Bron: www.geleidehond.nl, 30 augustus 2007

York, National Railway Museum, 26 juni 2008. Laddie, een airdale terrier, met op zijn rug een collectebus. Dit is een van de honden die vanaf 1880 op grote stations werden ingezet voor het collecteren voor goede doelen, zoals fondsen voor wezen van spoorwegpersoneel. De honden werden verzorgd door het stationspersoneel. Op de perrons vertoonden ze kunstjes, om het publiek ertoe te bewegen hun kleingeld af te staan. Laddie, geboren in september 1948, werkte op station Wimbledon (Londen), ten bate van de Southern Railwaymen’s Home for Old People in Woking. In 1956, toen hij meer dan 5000 pond had verdiend, ging hij met pensioen en ging hij wonen in het huis waarvoor hij altijd had gecollecteerd. In 1960 overleed Laddie. Hij werd opgezet en keerde terug naar station Wimbledon, met op zijn rug opnieuw een collectebus. In 1990 ging hij definitief met pensioen.

Driebergen, 5 oktober 2003. Kat bij onbewaakte overweg.

Dordrecht Zuid, 17 september 2005. Deze kat keek eerst verbaasd: wat komt daar aan? En wist daarna niet hoe snel hij weg moest rennen. Foto Johannes Hanno v/d Heijden.

41 jaar Poezenkrant

Op 7 februari 2015 bestond De Poezenkrant 41 jaar. In de Openbare Bibliotheek Amsterdam werd dit priemgetal gevierd met een expositie in 21 vitrines verspreid door het hele gebouw. Met foto's, boze brieven, misdrukken, documenten, voorbeelden, originelen en briefkaarten van onder meer Rudy Kousbroek en Willem Frederik Hermans.

Je weet nooit wanneer hij uitkomt of hoe hij er uitziet: De Poezenkrant, een van Nederlands merkwaardigste periodieken, sinds 1974 uitgegeven door ‘Directeur’ P. Schreuders, ook bekend als grafisch ontwerper Piet Schreuders. Is het wel een krant? Gaat het wel over poezen? De liefhebbers weten wel beter dan zulke vragen te stellen. Ze lezen het blad om de sfeer, de toon, de specifieke graad van gekte. Begonnen als gekopieerd A4-tje met twintig abonnees, bleef De Poezenkrant, met de eigenzinnigheid van een kat, vier decennia lang een van de weinige constanten in het leven van een zich gestaag uitbreidende en verjongende lezersschare. En De Poezenkrant groeide en veranderde mee, in steeds andere uitvoeringen en formaten.

Tentoonstelling over de Poezenkrant. Van 7 februari tot en met 31 maart 2015 in de Openbare Bibliotheek Amsterdam. Onder andere met boze brieven van mensen die de ironie van dit blad niet begrijpen. www.poezenkrant.com

En bezoek ook eens het Kattenkabinet, Herengracht 497, Amsterdam. www.kattenkabinet.nl

Poes uit Grouw kent de dienstregeling

Een poes uit Grouw wist precies wanneer de restauratierijtuigen van Wagons Lits het station aandeden. Ze kon dan rekenen op een paar lekkere hapjes. Dit verhaal verscheen oorspronkelijk in de Leeuwarder Courant. Het werd in juni 1962 overgenomen in Nieuw Spoor, het maandblad voor het personeel van de NS. Daarna verscheen het (ingekort) in Poezenkrant nummer 25, van mei 1979.

Een poes van de veehouder G. Hosper die bij het station te Grouw woont, kent de dienstregeling van alle langskomende treinen uit haar hoofd. Zij weet precies op welke tijden zij iets van haar gading kan afhalen bij de restauratierijtuigen van de Wagons Lits, die in de treinen meerijden. Het personeel van de Wagons Lits kent poes en poes kent het personeel al jaren. Tegen de tijd van aankomst slentert ze kalmpjes naar één van de perrons - altijd het goede.

Tussen twee treinen door steekt ze kalm en waardig de spoorbaan over, zelfs vlak voor een aanstormende locomotief langs. Ze haast zich helemaal niet, ook niet wanneer de treinbestuurder met zijn sterke claxon signaal geeft. "Rem maar af", denkt de driekleur (wit, zwart en oranjegeel) kennelijk.

Als de trein stilstaat, wandelt ze statig naar het restauratierijtuig. Meestal staat daar de bediende van Wagons Lits al klaar met een stukje minder mooi uitgevallen rosbief. Soms ziet ze niemand; dan miauwt ze flink. "Warempel, zitten we alweer in Grouw?" denken de bedienden dan. Snel wordt dan de poes alsnog bediend.

De heer Mathieu Antonius van der Hoorn uit Amsterdam, die al vier jaar op Leeuwarden rijdt, kent de poes van de eerste dag af. Om de andere dag, als hij dienst heeft, ziet hij tweemaal op vaste tijden des morgens de driekleurige verschijnen: om 10.03 uur als hij onderweg naar Leeuwarden is, en om 10.39 als de trein op de terugweg is. "Ze meldt zich altijd zelf", vertelt hij, "Ze krijgt altijd wat, een stukje vlees, ham of rosbief. Een enkele keer laat ze het liggen. Dan moeten we maar raden, wat er aan mankeert". De heer Van der Hoorn kijkt door het raampje. "Daar staat ze al", glundert hij. Zodra de trein tot stilstand is gekomen, stapt hij uit en offreert de lappenkat een plakje lekkers. Poeke Hosper laat het zich best smaken.

Twee, of liever nog drie maal per jaar brengt ze een nest jongen ter wereld. Het is treurig het te moeten meedelen, maar een goede moeder is Poeke zeker niet. Ze werpt haar jongen overal - langs de rails, in een boerderij, in een weiland - en sleept ze dan hele einden mee, om ze vervolgens zo maar ergens te vondeling te leggen.

Aan honden heeft Poeke Hosper een enorme hekel. Ze valt ze bij voorkeur in de rug aan. Loopt er een hond over het perron, dan sluipt ze ongezien langs de rails met hem mee. Ze ruikt waar haar slachtoffer zich bevindt en springt dan onverhoeds op het perron bovenop de hond, tot schrik en ontzetting van z'n baas of bazin. Meestal verliest de hond de slag.

Volgens de zomerdienstregeling 1961 was er in elke trein van en naar Leeuwarden een buffetafdeling
aanwezig. Consumptie verplicht, kaartspelen verboden.

In Poezenkrant 56 (najaar 2012), wordt opnieuw aandacht besteed aan de poes uit Grouw die de dienstregeling van de passerende treinen kende, speciaal die van treinen met een restauratierijtuig. Inmiddels is bekend hoe het met deze poes is afgelopen. Het bleek dat ze toch minder vertrouwd was met de dienstregeling van de goederentreinen.

Igor in de werkkamer van Aad de Meij, omstreeks 2002. Loc en kat staan op de vergaarmachine die Aad gebruikte bij het samenstellen van het onvolprezen HOV-Railnieuws.

Abel(tje) is op 3 maart 2007 vredig spinnend ingeslapen. Zijn favoriete plek was het niemandsland tussen onze tuin en het spoor bij km 42,5. Hij ligt nu op begraafplaats Spoorzicht. (Foto in Bunnik, 26 september 2006)

Advertentie Donald Duck 26-2009. Met een bon uit de Donald Duck gratis toegang tot het museum.
Donald Duck is ook de bijnaam van de Duitse ET 403.

De vriendin van Donald Duck zal ook tegen de 75 lopen. Hier is ze aan het werk als omroepster.

Tussen Leiden en Voorschoten, 29 januari 2006. Twee tweetjes en twee eendjes. Foto Johannes Hanno v/d Heijden.

Utrecht, 15 maart 2004. Melig grapje over een postduif die te laat op zijn afspraak komt: hij had geen zin om te vliegen en was dus gaan lopen. Deze duif heeft de trein genomen.

Hilversum, 4 juli 2009. Deze duif heeft een rustig plekje gevonden in een oksel van het NS-logo. Foto Henk Koster.

Papegaaien

Bilthoven, 7 mei 2000. Deze papegaai is het zat om voortdurend geassocieerd te worden met grof taalgebruik. Hij is daarom van zijn poster ontsnapt en zit nu rustig op een bankje op het perron. Vaak is er wel iemand zo vriendelijk om de tekst "vloeken is aangeleerd" aan te vullen met "en bidden ook". Het bisdom Limburg heeft weleens posters laten ophangen met de tekst "Katholiek, zo gek nog niet." Die posters waren snel verdwenen toen grappenmakers op het woordje "zo" een accent gingen zetten. Zie ook het thema Trein & religie.

Kaketoe

Een Duits rijtuig heeft de bijnaam Kakadu (kaketoe).

Rotterdam Blijdorp, 15 februari 2002. Ooievaarsnest op bovenleidingportaal. De tweede foto is gemaakt door Bertus Kers vanuit zijn machinistencabine.

Utrecht Centraal, 16 september 2006. Twee schoonmakers ontdoen de neus van treinstel 504 van vliegjes. Foto Mark de Koning.

Bunnik, 7 november 2008. Train Station, Railroad Crossing with Route 66. Aanbieding bij het Kruidvat. Bedoeld als vogelhuisje, maar ik laat dit leuke ding natuurlijk niet volschijten.

Spoorwegmuseum, 24 juli 2014. In de nagebouwde kolenmijn is een nagemaakte kanarie te zien. Mijnwerkers namen zo'n beestje mee naar beneden als ze aan het werk gingen. De kanarie moest waarschuwen voor koolmonoxide en voor mijngas. Dat deed hij eenvoudig door van zijn stokje te vallen. De mijnwerkers wisten dan wat ze moesten doen: direct wegwezen. De kanarie zat in een kooitje dat hoog werd opgehangen. Het ontplofbare mijngas (methaan) is namelijk lichter dan lucht en stijgt omhoog. Het giftige koolmonoxide is zwaarder dan lucht, dus voor de zekerheid zou je ook nog een kanarie op de grond moeten hebben.

Linksboven een snelle vogel die net niet snel genoeg was. Rechtsboven een buizerd. Op de onderste foto een reiger die het niet meer zag zitten. Foto's Johannes Hanno v/d Heijden, Remco van den Bosch en Dennis Revier.

Utrecht, 26 juli 2005 en Bilthoven, 10 juli 2005. Treinsurfen is niet zonder risico.

Hilversum, 1984. Circusolifanten arriveren per trein. Foto's Dick van Aggelen en Rienk Nauta.

Bericht over een kameel op het spoor. Dat bleek achteraf een vertaaldingetje te zijn. Het bericht was in het Waals doorgegeven, en daarin klinkt 'chat mort' (dode kat) hetzelfde als 'chameau' (kameel).

Nabij Helmond Brandevoort, 21 maart 2012. "Op woensdag kregen we op weg van Vl naar Ddr bij Hm een aanwijzing VR in verband met een struisvogel in het spoor tussen Hm en Ehv. En inderdaad, voorbij Brandevoort naderden we een SGMm, met een gevaarsein, waarnaast een struisvogel heen en weer liep. Zowel de mcn van de tegentrein als wij hadden geen trek in struisvogelbiefstuk, dus hebben we het beest naar de kant gejaagd. Daar werd het gevaarte door de mensen van de farm, waar hij was ontsnapt, de weg opgejaagd en met auto's opgedreven. Nooit geweten dat die beesten zo hard kunnen rennen overigens..." Tekst en foto Graham Wijt, collectie Cor de Rijke. Uit biologisch onderzoek blijkt dat dit geen struisvogel maar een nandoe (Rhea americana) is. Maar als je ze goed klaarmaakt smaken ze allemaal hetzelfde.

Er loopt een paard op het spoor

Mensen klagen weleens dat er zo veel auto's zijn. Maar stel je voor dat de auto nooit was uitgevonden. Dan stonden we nu allemaal met paard en wagen in de file! Zie ook het thema over paardentractie.

Aschendorf, 21 augustus 1974. Een landelijke overweg in de Emslandstrecke. Loc 216 059 is aan het eind van de middag met een D-trein op weg van Rheine naar Norddeich. Na het passeren van de trein is de weg vrij voor de landbouwer met zijn paard en wagen.

Groenekan, 31 mei 2003. Overweg in de spoorlijn Utrecht-Amersfoort. Het lijkt alsof de amazones het rustig aandoen op een gesloten overweg, maar dat is gezichtsbedrog. Een paar honderd meter naar links bevindt zich een onbewaakt overpad, met een slecht zicht op de sneltreinen die via de fly-over uit Utrecht komen. Dat gevaarlijke overpad is inmiddels afgesloten.

Beerze, 20 augustus 2003. Streekvervoer tussen Ommen en Mariënberg. Ik heb hier regelmatig dit soort tafereeltjes gezien. Altijd met het zweet in mijn handen, want stel dat zo'n paard er midden op de overweg opeens geen zin meer in heeft? Links staat mijn gehuurde stalen ros.

Rotterdam, 4 juni 2016. Paardetram uit de collectie van het Trammuseum Rotterdam.

Verboden voor paard en wagen. Dresden, 29 september 1979. Lissabon, 29 augustus 2006 (foto Kees Hazevoet).

Fotografeertip. Een veel gemaakte beginnersfout, waar ik me zelf maar al te vaak aan heb schuldig gemaakt, is het fotograferen van treinen van buffer tot buffer. Natuurlijk, er is niets mis met een mooi staatsieportret, maar probeer ook eens oog te hebben voor de omgeving. Misschien is de ideale treinenfoto wel de foto waarvan je aanvankelijk helemaal niet in de gaten hebt dat er een trein op staat. Zie bijvoorbeeld de foto's van grootmeester Carl Bellingrodt.

Driebergen, 17 juli 2007. Deze koe trekt zich niets aan van de VIRM in de verte. De boom is een ficus carica, met een stamomtrek van 90 cm, en staat bij de firma Abbing te koop voor 3150 euro. Let op de diagonale lijn vanaf de rug van de koe tot aan de neus van de trein. Als ik een fractie eerder of later had afgedrukt, was de spanning uit deze foto verdwenen. De koe is trouwens niet echt.

Bunnik km 42,5, 28 juli 2007. Deze leeuw schijnt meer belangstelling voor de fotograaf te hebben dan voor de trein!

Rotterdam Centraal, 17 september 2007. ProRailProza.

Barneveld, 10 mei 2005. Kippenren, in 1987 aangeboden door de Barneveldse Middenstandsvereniging. Deze ren staat vlak bij het station. Connexxion, die hier tegenwoordig treinen laat rijden, doet ontzettend z'n best om de naam Valleilijn erin te krijgen, maar de echte naam is natuurlijk de Kippenlijn. Deze naam herinnert aan de tijd dat het transport van eieren en kippen nog grotendeels per spoor plaatsvond.

Blokpost Bunnik, 17 augustus 2007. In het begin schrokken onze kippen als er een trein voorbij kwam, maar ze zijn er snel aan gewend geraakt. Het is een kruising tussen Barnevelder en Brahma, een ras van Indische oorsprong. We kregen ze als kuiken van een collega. Je kunt ook legkippen in de handel kopen, maar die hebben vrijwel altijd een afgebrande snavel, en dat wilden we niet. Hoewel de dames inmiddels volwassen zijn, leggen ze nog steeds geen eieren. Waarschijnlijk wachten ze hiermee tot het voorjaar. Als de dagen kort zijn, houden kippen een legpauze. Je kunt de dagen wel verlengen met kunstlicht. Dat moet je dan 's ochtends doen. Als je een tijdschakelaar gebruikt om de dag 's avonds te verlengen, dan wordt het opeens donker. De kippen kunnen dan hun nachthok niet vinden en blijven zitten waar ze zitten. Je loopt dan het risico dat ze eieren leggen die kapotvallen of kapot worden getrapt. Dan heb je een groot probleem. Kippen zijn namelijk gek op eieren, alleen weten ze dat niet. Maar als ze ooit een keer geproefd hebben van een kapot ei, dan maken ze daarna altijd hun eigen eieren kapot om ze op te eten. Ook de andere kippen zien dat, met als gevolg dat je dan je hele kudde wel kunt vergassen. Wij hebben maar twee kippen, die alle ruimte hebben. Ik heb zelfs een ren voor ze gemaakt, zodat ze echte vrije-uitloopeieren kunnen leggen. Toch vinden ze het nodig om er een pikorde op na te houden, terwijl het notabene een eeneiige tweeling is, of hoe noem je dat bij kippen.

Kip-a-soep

How deep is your dip? Cup-a-Soup, 2008.

Wie kent dit beestje niet? Dit is het zogeheten 'locomotiefje', ook wel Chorthippus apricarius. Dit is een sprinkhaan.

Bunnik, 1 augustus 2013. Op een zwoele zomeravond kwam opeens even dit insect op mijn Märklinkraan zitten. Krekel of sprinkhaan? Ik denk dat we hier te maken hebben met de groene sabelsprinkhaan, maar mijn mening geef ik graag voor een betere.

Tilburg, 31 augustus 2007. Een kleine dierentuin bij de werkplaats: rangeerrobot "Bokito" met de "Kameel". Het locje is genoemd naar de gorilla die in mei 2007 inging op de avances van een mevrouw in Diergaarde Blijdorp, en over een gracht en een muur sprong om haar even te grazen te nemen. Foto Martin Kaptein.

Rotterdam, Stadhuisplein, 21 mei 2007. Loopt die ontsnapte gorilla nu nog steeds los?!

De paardetram in Nederland. Door W.J.M. Leideritz. Uitg. de Alk, Alkmaar 1970. Grote Alk 608. ISBN 906013608X. Op 25 juni 1864 reed de eerste paardetram in Nederland, op 16 juli 1930 ging het laatste dienstpaard met pensioen.

Meer boeken over paardetrams.

Spoorwegen, toevluchtspoord voor plant en dier. Door A. Koster. Stichting Uitgeverij Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV), 1991. ISBN 9050110452.

Arie Koster heeft tien jaar lang beroepshalve studie kunnen maken van de natuur langs het spoor. Het is niet overdreven om van "natuur" langs het spoor te spreken. Uit dit boek blijkt dat die natuur flink meetelt als het om waardevolle soorten en vegetaties gaat. Daarom zijn ook beschermende maatregelen nodig. De Nederlandse Spoorwegen werken hier ook aan mee.

Zie ook het thema Trein & plant.

vorige       start       omhoog