Kees van de Meene

Foto's van J.G.C. (Kees) van de Meene zijn onder andere gebruikt in de thema's Het verleden herleeft. Kees heeft ook diverse boeken op zijn naam staan.

Van zomerdienst 1955 tot zomerdienst 1959 reed buffermaterieel 1924 (Blokkendoos) op de Gooilijn tussen Amsterdam en Amersfoort in de treinserie 1800. Hier vertrekt zo’n trein op 4 juli 1957 uit Baarn naar Amersfoort. Foto Kees van de Meene.

Seinhuis III en woning 36 bij de overweg Torenlaan (tot 1924 Pekinglaan). Baarn, 25 juli 1958. Foto Kees van de Meene.

Baarn, 25 juli 1958. Overweg in de Torenlaan. Loc 2243 vertrekt met buurtgoederentrein 6790 naar Utrecht. In de achtergrond is een tweede overweg te zien: dat is de spoorlijn naar Amersfoort. Foto Kees van de Meene. De woning op deze foto is inmiddels gesloopt. Zie ook de thema's Baarn in vroeger tijden en Ombouw Baarn.

Het vroegere NCS-Buurtstation, in zijn oorspronkelijke staat. Op de tweede foto links de voormalige locloods. Baarn, 25 juli 1958. Foto's Kees van de Meene.

Seinhuis II en woning 35. De oude beveiliging is nog in gebruik, maar binnenkort nemen lichtseinen de dienst over. Het uitrijsein richting Amersfoort wacht nog op zijn achtergrondscherm. Baarn, 25 juli 1958. Foto's Kees van de Meene.

De spoorlijn bij Baarn ligt in een diepe ingraving. Hier het emplacement en station, gezien vanaf de voetbrug, kijkend in de richting Amersfoort. De tweede foto is vanaf de grond gemaakt. Het lichtsein (uitrijsein richting Hilversum) is nog niet in dienst; links seinhuis I. Baarn, 25 juli 1958. Foto's Kees van de Meene.

Hilversum, 25 juli 1958. Post III lag in de splitsing van de spoorlijnen naar Baarn (- Amersfoort) en Blauwkapel (- Utrecht); vandaar de dubbele kilometrering: km 28.896/0.527. Foto Kees van de Meene.

Hilversum, 25 juli 1958. De bediende overweg km 28.260 Larenseweg/Stationsstraat (ook wel Laarderweg genoemd) met de post Ldw (Laarderweg, km 28.270), de voetgangersspoorbrug en op de achtergrond de nieuwe stationsuitgang oostzijde. Foto Kees van de Meene.

Hilversum, 25 juli 1958. Rechts de nieuwe post T in aanbouw, gefotografeerd vanaf de voetgangersbrug. Links in de achtergrond post I. Post T is zeer waarschijnlijk ontworpen door S. Krudde. Foto Kees van de Meene.

Crailoo, km 25.7. Voorsein A–V, gezien in de richting Bussum (aansluiting Stapelplaats). Tweede foto: Crailoo, km 24.7. Sein C, met in de verte het nog niet in gebruik zijnde lichtsein dat de functie van dit armsein zal overnemen. Links trein nummer 1829 op weg naar Amersfoort. Foto's Kees van de Meene, 8 oktober 1959.

Crailoo, km 24.404, blokpost I. Sneltrein 223 met elektrische locomotief 1147 is op weg van Amsterdam naar Amersfoort (- Enschede); 8 oktober 1959. Op de achtergrond de nog onverbouwde watertoren van Bussum. Foto Kees van de Meene.

Naarden-Bussum, km 23.3. Links wachtpost 25 en op de achtergrond de cacaofabriek van Bensdorp; 8 oktober 1959. Tweede foto: Naarden-Bussum, km 22.9. Rechts het richtingbordessein (inrijsein); 8 oktober 1959. Links wachtpost 24, een oud model. Bij km 22.901 lag de halte Heerenstraat. Foto's Kees van de Meene.

Naarden-Bussum, km 22.704; 8 oktober 1959. Rechts blokpost IV, links wachtpost 23. Achter de blokpost staan de wachtposten 22 + 22a (dubbele woning). Tweede foto: Naarden-Bussum, km 22.3; seinbrug met de uitrijseinen richting Hilversum; 8 oktober 1959. Hier stond seinhuis III, dat deze seinen bediende. Treinstel 603 (ELD4, mat’36) vertrekt als trein 1833 naar Amersfoort. Foto's Kees van de Meene.

Naarden-Bussum, km 21.8, 8 oktober 1959. Seinbrug met de inrijseinen voor treinen uit Amsterdam. Foto Kees van de Meene.

Naarden-Bussum, km 22.0; 8 oktober 1959. Treinstel 618 (ELD-4 mat’36) vertrekt als trein 1836 (Amersfoort-Amsterdam) van het eerste perron (spoor 1) naar Amsterdam. Vanwege werkzaamheden was het gebruikelijke perronspoor 2 niet beschikbaar. Op de achtergrond de bordesseinbrug met de uitrijseinen voor de sporen 1, 2 en 3. Nog juist zichtbaar is het dak van seinhuis post II, vlak bij de plek waar de NX-post een maand later (2 november) in gebruik zou worden genomen. De nieuwe lichtseinen 32 en 34 zijn al geplaatst, maar nog niet in dienst. Tweede foto: Naarden-Bussum, km 22.0, 8 oktober 1959. Nogmaals de bordesseinbrug, maar nu met sneltrein 125 uit Amsterdam (Groningen/Leeuwarden), getrokken door E-loc 1150. Rechts seinhuis post II. Foto's Kees van de Meene.

Naarden-Bussum, km 21.9. Links seinhuis II, rechts de nieuwe post T die binnenkort in gebruik zal worden genomen; 8 oktober 1959. Foto Kees van de Meene. Op de kleurenfoto de situatie op 15 juli 2003. De overweg in de Comeniuslaan is twee keer zo breed geworden. De overwegbomen worden vanuit Amersfoort bediend. Foto Nico Spilt.

Naarden-Bussum, km 20.6, 8 oktober 1959. Blokpost GB bij de overweg met de nog handbediende spoorbomen. Vlak voor de modernisering (per 2 november 1959) passeert E-loc 1206 met trein 128 (Groningen/Leeuwarden), bestaande uit Plan E-rijtuigen op weg naar Amsterdam. De automatische knipperlichtinstallatie en (in de verte) het daglichtsein staan al gereed. Foto Kees van de Meene.

Utrecht CS, 26 maart 1959. Loc 1213 met trein D 302 Amsterdam - Wenen/Bad Kissingen. Rechts Post C. Foto Kees van de Meene. Meer foto's van dit seinhuis.

Utrecht, 6 januari 1967. Een duo 2400'en nadert het Maliebaanstation. Foto Kees van de Meene. Meer foto's.

[beweeg muis naar foto]
Utrecht Centraal, 18 februari 2008. Soms blijkt er bij het spoor nog weleens een klein potje geld te zijn waarmee iets leuks kan worden gedaan. In de voetgangerstunnel die ooit onder de (toen nog drie) perrons is aangelegd, is te zien hoe die tunnel en de perrons er vroeger uitzagen. Daarbij is onder andere gebruik gemaakt van een foto van Kees van de Meene uit 1957, waarop een TEE-treinstel tijdens een proefrit is te zien. De sport is dan natuurlijk om die foto van vijftig jaar geleden opnieuw te maken, nu met een ICE-treinstel erop. De perronoverkapping was nog steeds hetzelfde, maar dat was dan ook zo'n beetje het enige wat aan het oude station Utrecht herinnerde. Inmiddels is ook deze kap verleden tijd. Foto's Kees van de Meene en Nico Spilt.

NVBS-bijeenkomst 5 maart 2007

Op maandag 5 maart 2007 bezocht ik een NVBS-bijeenkomst in Bilthoven. Dit keer vanwege de presentatie die Kees van de Meene zou geven over het seinwezen in Nederland. Ook Edward Bary en Adriaan Pothuizen, twee andere bekende namen op deze site, waren aanwezig. Verder het gebruikelijke handvol belangstellenden dat deze avonden meestal trekt. De bezoekers kregen weinig treinen te zien, maar des te meer seinen, handelinrichtingen, bedienings­tableaus, beeldschermen, seinhuizen en wat er verder bij de beveiliging van het treinverkeer komt kijken. De heer Van de Meene fotografeert en documenteert al sinds de jaren vijftig dit soort zaken, die doorgaans geen of weinig aandacht trekken van andere spoorwegbelangstellenden.

Voor de pauze werden dia's in dubbelprojectie vertoond, die door de heer Van de Meene op een aangename manier werden toegelicht. Zo was er een reeks beelden die lieten zien hoe bij Coevorden vier seinhuis- en brugwachters allerlei handelingen, in een bepaalde volgorde, moesten verrichten, voordat er een trein uit Laarwald kon binnenlopen. Na de pauze volgde een filmvoorstelling, die wat mij betreft nog interessanter was dan de dia's. Foto's van handelinrichtingen en mechanische seinhuizen laten niet zien wat een film wel kan laten zien: de krachtinspanning die het personeel vroeger moest leveren. Zoals de seinhuiswachter van seinhuis C in Utrecht, die met één handel twee kruiswissels tegelijk trok, of de overwegwachter bij Barneveld, die een stuk of vier overwegen onder zijn hoede had, die met armen en soms benen moesten worden bediend voordat hij het sein op veilig kon zetten. Dit alles is inmiddels verdwenen: het treinverkeer wordt nu vanuit centrale posten bediend door treindienstleiders achter beeldschermen.

Amersfoort, 15 maart 2014. Ons team was aanwezig bij de presentatie van het fotoboek van Kees van de Meene en samensteller Anouk Gielen. Rechts gastheer Maikel Rörik van de NVBS.

Het is een prachtig boek, wat geen verrassing mag zijn voor degenen die bekend zijn met de foto's van Kees van de Meene. Heel boeiend zijn ook de teksten achterin, waarin Kees vertelt over zijn reizen (vaak samen met zijn vriend Roef Ankersmit), zijn camera's en de manier waarop hij zijn enorme fotoarchief heeft georganiseerd. Helaas ook een punt van kritiek, gericht aan de vormgever van dit boek: Mart Warmerdam uit Haarlem. Die heeft verschillende foto's over de vouw van het boek geplaatst; een betreurenswaardig vormgeverskwaaltje.

Artikel uit De Trompetter, 12 maart 2014. Hierin worden het fotoboek van Kees van de Meene en de tentoonstelling in het Limburgs Museum in Venlo aangekondigd. De foto (uit 1957) bij het artikel laat een trein van Kaldenkirchen naar Venlo zien, getrokken door een Duitse P8.

Decennia lang trok Kees van de Meene (1935) door Nederland en delen van Duitsland en België om, gewapend met een camera en een speciale foto­vergunning, een grote verzameling beelden aan te leggen van zo ongeveer alles wat met treinen en het spoor te maken heeft.

Al reizende hield Van de Meene nauwkeurig bij wat hij deed en waar hij foto­grafeerde door aantekeningen te maken van de locatie, datum van de foto, trein­stel­nummer en de fotografisch-technische informatie: het soort film en de belichtingstijd, maar ook de kleinbeeldcamera’s waarmee hij fotografeerde. Alles werd systematisch bijgehouden in kleine school­schriftjes, aanvankelijk zelfs met ingeplakte contact­afdrukjes en hier en daar een schets van de situatie ter plekke. Deze combinatie van technische nauwgezetheid met de aansteke­lijke geestdrift voor zijn onderwerp verlenen aan Van de Meene’s spoorfoto’s vanuit historisch perspectief een bij­zondere betekenis.

Fotografe Anouk Gielen (1974) stelde uit de fascinerende reizen van Kees van de Meene door de wereld van het spoor een uniek boek samen, waarin zij vooral de fotografische kwaliteit van deze historische beelden aan ons wil laten zien. Het boek verscheen op 14 maart 2014. ISBN 9789078670353. Meer informatie.

Spoorwegstations in Nederland. Door L. van Paddenburgh (foto's) en J.G.C. van de Meene (documentatie). Kluwer, Deventer, 1981. ISBN 9020113798.

Overzicht van stations gebouwd tussen 1839 en 1940, dus lang niet alle in 1981 bestaande stations en halten staan er in. Zwart-witfoto's met korte bijschriften, en enkele hoofdstukken over de geschiedenis van de spoorlijnen en spoorwegmaatschappijen in Nederland. Deel 11 in de boekenreeks van de NVBS.

Locomotiefloodsen en tractieterreinen in Nederland 1839-1958. Door H. Waldorp en J.G.C. van de Meene. Uitg. Schuyt & Co, Haarlem 1992. ISBN 9060973232. Deel 20 in de boekenreeks van de NVBS. In dit boek worden de bijna driehonderd locomotiefloodsen van de spoorwegen beschreven die Nederland heeft gekend. Met veel foto's en emplacements­tekeningen. Van dit alles is soms nog wel iets terug te vinden in het huidige spoorweg­landschap.

Bronnen op het spoor. Gids voor onderzoek naar de geschiedenis van de spoorwegen in Nederland. Met losse spoor- en tramwegkaart anno 1931. In opdracht van de NVBS uitgegeven door Stichting Matrijs, Utrecht 2000. ISBN 9053451595. Auteurs: A.J. Veenendaal jr., E.J.A. Heusinkveld, C. Douma, A.D. de Pater, A.J.H. van Marion, W. van den Broeke, J.G.C. van de Meene, R.T. Jongerius, B.H. Steinkamp, H.W. Hanenbergh, C. Huurman.

In dit boek komen aan de orde: geschiedenis van de spoorwegen in Nederland; de aanleg van spoorwegen; lokaalspoorwegen; spoorwegarchitectuur; tractie en rollend materieel; personeel; financiering; beveiliging; ongevallen; vervoer van reizigers en vracht; internationaal treinverkeer; de NS tijdens de Tweede Wereld­oorlog. Hierbij wordt steeds aangegeven in welke archieven en andere bronnen meer informatie valt te vinden over het betreffende onderwerp. Het boek is echter ook zeer leesbaar voor degenen die helemaal niet van plan zijn om deze bronnen te raadplegen.

Overzicht van de Nederlandse spoor- en tramwegbedrijven. Samengesteld door J.W. Sluiter e.a. Derde, geheel herziene en uitgebreide druk. In opdracht van de NVBS uitgegeven door Stichting Matrijs, Utrecht 2002. ISBN 9053452249. Deel 1 (herdruk) in de boekenreeks van de NVBS.

Informatie over alle spoor- en trambedrijven die in Nederland bestaan of hebben bestaan. Van alle lijnen worden een aantal belangrijke gegevens genoemd. Bij lijnen die in bezit zijn geweest van verschillende maatschappijen, moet je soms flink zoeken om alle informatie bij elkaar te vinden. Een omissie is het ontbreken van een overzicht van de stations en haltes die langs de diverse lijnen liggen of hebben gelegen. Het hoofdstuk over de indeling en nummering van spoorwegen is geschreven door Van de Meene en Ankersmit. Zij ontwikkel­den deze nummering omdat men in Nederland geen vaste lijnnummers kent, in tegenstelling tot bijvoorbeeld België.

vorige       start       omhoog