Een rangeerder in Hilversum

Mijn grootvader Nico Spilt, naar wie ik ben vernoemd, heeft van 1918 tot 1949 als rangeerder gewerkt op station Hilversum. Het deel van zijn nalatenschap dat met treinen te maken heeft, is in mijn bezit. Hieronder een selectie, aangevuld met ander materiaal uit vroeger tijden.

In 2004 ben ik in contact gekomen met de heer E. van Barneveld uit Hilversum, die tijdens de Tweede Wereldoorlog als jongeman op station Hilversum kwam te werken. Van alle collega's uit die tijd was hij waarschijnlijk de enige die nog leefde. Ook zijn vader, J. van Barneveld, werkte in Hilversum bij het spoor. Een deel van de hier getoonde foto's en voor­werpen zijn welwillend ter beschikking gesteld door de heer E. van Barneveld, waaronder deze uniform­knoop.



Hilversum, jaren dertig: een ontspoorde loc serie 1700. Fotobijschrift: "In de Prof. Kochstraat te Hilversum liep Dinsdagmorgen een locomotief, komende van de gasfabriek, uit de rails. Onder groote belangstelling van de bewoners der straat wordt de locomotief weer op haar plaats gezet." Volgens een aantekening op het knipsel stond deze loc bij het spoorwegpersoneel in Hilversum bekend als 'de Kraai'. De loc komt overigens niet van de gasfabriek maar van het slachthuis. De lijn van de gasfabriek ligt links ten opzichte van het wissel.


Loc 6104 rond 1935 in Hilversum. Naast het machinistenhuis staat mijn grootvader, rangeerder N. Spilt. Foto uit het familiearchief. Deze foto is ook gebruikt in een boek over de serie 6100.


 

Sonderausweis No. 28045, gültig bis 31 Dez. 1944. Met deze vergunning mocht mijn grootvader zich tussen 0 en 4 uur op straat begeven, om van of naar zijn werk te gaan. Dat moest via de kortste route: vanaf de Primulastraat waar hij woonde, via de Zinniastraat, Diependaalschelaan, Neuweg, Langestraat, Groest en Leeuwenstraat.


Hilversum, 1942. Stationschef D. Nolles vierde zijn 40-jarig jubileum. Op deze groepsfoto een deel van het personeel van station Hilversum. Mijn grootvader staat er niet bij: misschien was hij aan het rangeren, of zat hij in de nachtdienst. Rechts staat een elektrisch stroomlijntreinstel langs perron 1. Ook de Duitse bezetter had een kantoor op het station; een deel van het bord dat hun kantoor aanduidt is te zien onder de luidspreker. Foto uit de collectie van E. van Barneveld. Deze was tijdens het maken van de foto in het station: hij moest zorgen voor de cadeaus en bloemen van de stationschef.


Hilversum, 1944. Groepsfoto van het Hilversumse personeel van N.V. ATO Van Gend & Loos. De paarden, belangrijke werknemers in die tijd, mochten ook op de foto. Foto collectie E. van Barneveld. Zie ook Van Gend & Loos.


Hilversum, tussen 1942 en 1944. Een treinstel mat.'40, met verduisterde koplampen, staat gereed voor vertrek naar Utrecht. Let op het openstaande kleine klapraampje, boven in de middelste voorruit. Tweede van links Willem Hellewegen, de vader van Ingrid van Gameren die mij deze foto toestuurde. In de achtergrond de bagagebrug die het station verbond met het tweede perron. Wie de andere mannen zijn is niet bekend. Mijn grootvader staat er in elk geval niet op.


 

Hilversum, kort na de oorlog. Naast de stoomloc van het War Department (serie 4300) en rechts op de Sik staat mijn grootvader.


 

Hilversum, 30 maart 1946. Een aantal collega's van mijn grootvader: Jan de Kruiff, Dirk van Reenen, J. van Barneveld, Koen van 't Hof; hurkend Wim Hellewegen en Gerrit Coster. Zie ook CHAW-project.

Op de tweede foto loc 3781 in Hilversum, datum onbekend. Naast de loc staan Gerrit Coster, Jan Buurman (AKO), Willem Sikking, Gerrit Sikking en Herman Plekkenpol. Foto's collectie E. van Barneveld.


 

Hilversum, herfst 1945. Gerard van Setten en zijn vader met een steekkar. De mand werd gebruikt voor het transport van bloemen. Ze staan op het eerste perron; rechtsonder de loopbrug post Ldw (Laarderweg).

Tweede foto: Crailoo, opzichter op een railfiets met hulpmotor. Foto's collectie E. van Barneveld.


Hilversum, 1946. Een loc serie 2100 met Wim Hellewegen, Jaap v.d. Berg, Gerrit Coster en Paul Lankreyer. De fotograaf staat met zijn rug naar het locdepot.


Hilversum, kort na de oorlog. Op de muur staat "Onze keet voor Nico". Nico Spilt was mijn grootvader, met rangeerhoorn. De andere mannen zijn Toon Zieltjes en Gerrit Sikking.

In de achtergrond de hijskraan die later naar het Spoorwegmuseum is gegaan. De kleurenfoto is in dat museum gemaakt op 10 augustus 2006.

 

Halte Soestdijkerstraatweg (later Hilversum Sportpark). Op de foto staan onder anderen Schuurman, Knul, Dorland en Jan de Ruiter. Foto collectie E. van Barneveld.


 

Het boxje waarmee mijn grootvader fotografeerde. Helaas heeft hij erg weinig foto's van treinen gemaakt. Bijzonder is zijn opname van de eerste naoorlogse elektrische trein in Hilversum, op 31 mei 1946. Zie ook Elektrificatie in Het Gooi.


 

Mijn grootvader in zijn rangeerdersuniform, achter in de tuin van zijn huis, Primulastraat 51 in Hilversum. Ik vermoed dat deze foto vlak voor zijn pensionering in 1949 is gemaakt. Op zijn jasje ontbreekt een knoop. Op de rechterfoto de grootvader van J.A. Seure, die als overwegwachter dienst deed bij de Oude Amersfoortscheweg. Hij had maar één arm en werkte daarom samen met een collega die ook één arm had.


 

Op 29 april 1943 was mijn grootvader 25 jaar in dienst bij de N.V. Nederlandsche Spoorwegen. Ter herinnering kreeg hij deze door directeur Van Rijckevorsel ondertekende oorkonde. In november 1949 nam hij afscheid van de NS; hij ging toen met pensioen maar heeft daarna nog lang bijverdiend door te werken als nachtportier.


 

J. van Barneveld, een collega van mijn grootvader, vierde in 1961 zijn 40-jarig jubileum. Mijn grootvader was toen al twaalf jaar met pensioen. Hier de oorkonde, die mij geschonken is door E. van Barneveld, de zoon van J. van Barneveld. Op de tweede foto het hoger personeel van station Hilversum, omstreeks 1960. Foto collectie E. van Barneveld.


 

Mijn neef Jan Bakels naast een Blokkendoos op het eerste perron van Hilversum. Op de tweede foto een Blokkendoostrein uit Amersfoort. Beide foto's zijn omstreeks 1955 door mijn grootvader gemaakt.


Mijn grootvader was, zoals veel spoorwegpersoneel, geheelonthouder. Hij dronk dus geen alcohol, maar hij was lid van de "van de blauwe knoop". Hij rookte wel sigaren.

Op de foto, na zijn pensionering gemaakt, draagt hij mogelijk de blauwe knoop van de Algemene Nederlandse Drankbestrijdersbond (ANDO), maar het kan ook het speldje of het jubileumspeldje zijn van de SOV: de Spoorweg Onthouders Vereeniging. Klik hier voor meer.


Madurodam, 1962. Mijn grootvader met boxcamera. De vrouw met het donkere hoedje is mijn grootmoeder. Dit zijn de ouders van mijn vader, die deze foto maakte. Door Madurodam reden toen nog mooie lange goederentreinen. In de achtergrond een loods van Van Gend & Loos. Foto W. Spilt.


 

De Märklin-goederenwagen met sluitlichten heb ik omstreeks 1960 van mijn grootvader cadeau gekregen. Op de tweede foto draag ik zijn NS-pet. De schedelomvang van het geslacht Spilt is in twee generaties duidelijk toegenomen.


Zie ook:




vorige       start       omhoog