Winterswijk

Winterswijk was ooit een belangrijk spoorwegknooppunt, met twee stations (HSM en GOLS) en een groot goederen­emplacement. Het was het eindpunt van de Oosterspoorweg: de HSM-lijn van Amsterdam via Amersfoort, Apeldoorn, Zutphen en Winterswijk naar Duitsland.

Er liepen vanaf Winterswijk twee lijnen naar Duitsland: via Bocholt en via Borken. Deze twee lijnen zijn inmiddels opgebroken. Tot in de jaren zeventig waren in Winterswijk Duitse stoomlocs met goederen­treinen te zien.

Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij (GOLS)

Vanaf Winterswijk liep vroeger ook een spoorlijn naar Enschede en Hengelo. Dit was een lijn van de Geldersch-Overijsselsche Lokaalspoorweg-Maatschappij (GOLS), die ook de lijn van Winterswijk naar Doetinchem en Zevenaar exploiteerde. Van de lijn naar Enschede is alleen het deel tussen Boekelo en Haaksbergen nog in gebruik, bij de MBS. Bij Neede sloot de GOLS aan op de Lokaalspoorweg-Maatschappij Neede-Hellendoorn (NH).

Van het enorme emplacement zijn nog maar een paar sporen over, waar af en toe een dieseltreintje over rijdt. Het grote stationsgebouw herinnert nog aan het roemruchte spoorverleden van Winterswijk. Foto gemaakt op 19 juli 1998.

Transit Oost

Het vroegere emplacement van Winterswijk is op schaal nagebouwd en is nu te bekijken in de werkplaats van Transit Oost. Deze organisatie bezit ook een aantal klassieke treinen en bussen die vroeger in deze regio reden.

Winterswijk 1973

Winterswijk, 30 juni 1973. Loc 044 585 is in de vroege ochtend met de dagelijkse trein naar Winterswijk gekomen om een paar goederenwagens te brengen en op te halen. De loc rijdt via Borken en Dorsten terug naar Wanne-Eickel of Gelsenkirchen. Op de bovenste foto is de neus van DE5-treinstel 186 te zien. Op de foto's met de twee uitrijseinen is de lijn naar Doetinchem te zien, die scherp naar rechts afbuigt. De kleurenfoto is gemaakt door H. Kühn. Rechts in beeld het seinhuis waar vandaan de zwart-witfoto's zijn gemaakt door Rob van der Rest.

Winterswijk 1998

Winterswijk, 19 juli 1998. Van de verschillende spoorlijnen resteren alleen nog de lijnen naar Zutphen en naar Doetinchem. Deze ontmoeten elkaar in het midden van het enige perron. In feite is Winterswijk een dubbel kopstation geworden. Op het traject naar Zutphen deden in deze periode DE3'en dienst, op het traject naar Doetinchem waren het Buffels. Langs het spoor staan voorzieningen om treinstellen elektrisch voor te verwarmen. Tussen de rails zijn de baken van de ATB NG te zien.
 

Kotten, 19 juli 1998. Restant van de spoorlijn Winterswijk-Borken. Deze lijn, aangelegd in 1880, was een van de twee spoorlijnen die ooit vanuit Winterswijk naar Duitsland liepen. De andere lijn liep naar Bocholt. Het Nederlandse deel van de lijn naar Borken is in 1989 opgebroken en teruggegeven aan de natuur. Op het Duitse deel zijn de rails tot aan de grens bij Kotten blijven liggen. Wij waren daar een weekje op vakantie.

Transit Oost

Transit Oost is in december 2013 ontstaan door een samen­werking van twee organisaties: Vereniging het GOLS-station, opgericht in 1983, en Historisch Streek­vervoer Achterhoek (HSA), opgericht in 2002. Voor beide partijen was huisvesting lange tijd onzeker. Dit vormde een bedreiging voor het behoud van beide collecties. Door de handen ineen te slaan hebben zij in Winterswijk een eigen onderkomen weten te realiseren: de museumwerkplaats. Deze is sinds april 2018 te bezoeken. www.transitoost.nl

Winterswijk, 2 april 2005. De fraai opgeknapte DE2 186 van de Stichting Historisch Streekvervoer Achterhoek (HSA) pendelt met belangstellenden tussen twee stootjukken. Tegenwoordig is het stel eigendom van de Stichting Transit Oost. Foto Hans Hartemink.

Winterswijk, 2 oktober 2021. DE2-treinstel 186 van Transit Oost.

Winterswijk, 2 oktober 2021. Het stond al jaren op mijn bucket list: een bezoek aan Transit Oost. Een alleraardigst museum met klassieke treinen en bussen, en een enorme modelbaan waarop het toen zeer uitgebreide emplacement van Winterswijk van een eeuw geleden is nagebouwd. Op de foto de kop van de Railhopper die kort daarvoor was over­gekomen uit Blerick en die Transit Oost in bruikleen heeft gekregen van het Spoorwegmuseum.

Winterswijk, 2 oktober 2021. Sik 270 op het terrein van Transit Oost.

Winterswijk, 1 augustus 2014. Locomotor 289 bij het vroegere GOLS-station (nu staat daar het Gerrit Komrij College). Foto André Stevense.

Transit Oost, 2 oktober 2021. Winterswijk anno 1928.

In het spoor van de Blauwe Engel

Winterswijk, 25 november 2023. Bij Transit Oost werd het boek "In het spoor van de Blauwe Engel" door auteur Carel van Gestel overhandigd aan een aantal medewerkers. Natuurlijk werd daarbij ook een kijkje genomen in treinstel 186 dat hier in de loods staat. De bedoeling is dat dit ooit weer eens rijdend te zien zal zijn.

In het spoor van de Blauwe Engel. Door Carel van Gestel. Uitg. Wbooks, 2023. ISBN 9789462585867.

Boek waarbij de nadruk ligt op de foto's van deze motorrijtuigen (DE1) en treinstellen (DE2). Er staan tientallen foto's van mijn hand in. Op 25 november 2023 werd dit boek gepresen­teerd in Transit Oost in Winterswijk, waar treinstel 186 (een gerenoveerde gele DE2) bewaard is gebleven.

Lees meer over de Blauwe Engel.

Lokaalspoorwegen in Twente en de Achterhoek. Door Evert Heusinkveld. Uitg. Schuyt & Co, Haarlem 1998. ISBN 9060974638. Deel 30 in de boekenreeks van de NVBS.

Zie ook:

Website:


vorige       start       omhoog