Fotografeerverbod?

Tot en met 1967 golden Nederlandse treinen als militair geheim. Daar mocht je dus geen foto's van maken. Op veel stations maakte men daar geen probleem van, maar er waren ook stationschefs die op hun strepen gingen staan. Dat gebeurde zelfs nog na 1 januari 1968, want niet alle stationschefs bleken de instructies van het hoofdkantoor tot zich te nemen.

Militante stationschefs bestaan niet meer. Maar tegenwoordig lopen er op stations weleens laagopgeleide beveiligers rond die het interessant vinden om op te treden tegen fotografen. Het kan handig zijn om een printje op zak te hebben met de tekst van de website van NS. Ook is het goed om in voorkomende gevallen een klacht in te dienen (zie hieronder).

Wat mag er in Nederland?

"Bij opnamen voor privé-doeleinden (voor familiealbum of hobby) vanaf voor het publiek toegankelijke gedeelten van het station en in treinen is geen toestemming van NS nodig. Let op: Op grond van onder meer het recht op de persoonlijke levenssfeer en het portretrecht mogen reizigers of NS-medewerkers in beginsel niet zonder hun toestemming herkenbaar worden afgebeeld in een publicatie of reportage." Bron: www.ns.nl (zoek op 'fotograferen').

Ik heb twee keer gecorrespondeerd met NS naar aanleiding van klachten van fotografen die op stations werden lastiggevallen door agenten of nepagenten. Hieronder een weergave van deze correspondenties.

Vraag over fotografeerverbod (november 2006)

Op uw site lees ik het volgende: "NS werkt graag mee aan het mogelijk maken van foto-en filmopnamen voor uiteenlopende doeleinden. Voor het maken van professionele opnamen moet wel altijd vooraf toestemming worden gevraagd. Hieronder vallen ook alle opnamen waarbij gebruik wordt gemaakt van statieven, extra licht en figuranten en opnamen die worden gemaakt door studenten als studieopdracht. Bij opnamen voor privé-doeleinden (voor familiealbum of hobby) vanaf voor het publiek toegankelijke gedeelten van het station is geen toestemming van NS nodig."

Toch lees ik op internet regelmatig berichten over fotografen die voor privédoeleinden foto's van treinen maken, en daarbij worden lastiggevallen door spoorwegpersoneel. Ik heb dat nooit bij de hand gehad, afgezien van een kleine discussie met een agent van de spoorwegpolitie, ongeveer 40 jaar geleden. Dat was kort na het opheffen van het fotografeerverbod. Misschien is het een idee om bordjes op te hangen op de stations, zodat iedereen weet wat wel of niet de bedoeling is? Op deze vraag kreeg ik het volgende antwoord:

Ik heb uw opmerking t.a.v. het foto- en filmbeleid gelezen. Ik weet dat perronpersoneel en beveiligingsbeambten mensen wel eens wegsturen als ze foto's willen maken op een station. Toevallig heb ik afgelopen dinsdag nog met de afdeling communicatie van NS Stations afgesproken dat ze nogmaals aan alle medewerkers zullen overbrengen dat hobby­fotografen wél gewoon voor eigen gebruik foto's mogen maken. Dit zal binnenkort gebeuren. Ik hoop dat alle medewerkers hiermee binnenkort weer volledig op de hoogte zullen zijn van de voorschriften. Mochten er nog problemen zijn die u ter ore komen, schroom dan niet om ze aan ons door te geven, zodat wij contact kunnen opnemen met het personeel van de desbetreffende stations.

Fotografen lastiggevallen op Rotterdam Centraal (oktober 2008)

Onlangs zijn enkele fotografen door geüniformeerde personen lastiggevallen toen ze vanaf de loopbrug aan het fotograferen waren. Ze zouden zich in een "veiligheidsgebied" bevinden. Bij wijze van intimidatie werden de gegevens van hun identificatiebewijs genoteerd. Naar aanleiding hiervan heb ik via mijn contact bij Corporate Communication een klacht ingediend. Daar had men ook al een andere klacht ontvangen. Op 17 oktober ontving ik het volgende antwoord:

"Ik heb contact opgenomen met de locatiebeheerder van station Rotterdam. Zij gaat beide klachten bespreken in het eerstvolgende overleg met de nieuwe veiligheidsteams. In die teams zitten mensen van de Spoorwegpolitie, de regiopolitie, Marokaanse buurtvaders, Service­medewerkers van NS, beveiligings-medewerkers, enzovoort. Met zoveel wisselende surveillanten is het wel eens moeilijk om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen, dus we gaan gewoon opnieuw de aandacht vestigen op de voorwaarden voor filmen en fotograferen. Ik hoop dat het probleem hiermee binnenkort weer uit de wereld is en dat iedereen de volgende keer weer gewoon zijn of haar gang kan gaan. En mocht u problemen verwachten, schroom niet om een geprinte versie van de voorwaarden van internet te halen en mee te nemen!"

Rotterdam, 23 augustus 2008. "Ik was aan het fotograferen op de loopbrug toen er na een tijdje twee agenten mijn kant op kwamen. Hallo, wat zijn we doen? Tsja, ga daar maar eens een normaal antwoord op geven als je met een camera in je hand staat. Ja dit is beveiligd terrein en in deze tijd van aanslagen kan je niet zomaar alles doen. Het is verboden om op stations te fotograferen en je moet toestemming hebben van de NS. Gelukkig heb ik altijd een print bij me van de website van de NS waar staat dat je voor persoonlijk gebruik van de foto geen toestemming hoeft te hebben. Ja, maar je mag geen treinpersoneel op de foto zetten. Maar dat kapte ik snel af: ik wil die mensen er niets eens op hebben! Gelukkig konden de agenten daar wel op lachen en ze dropen af." Aldus fotograaf Dennis Revier.

 

Sarreguemines, 17 augustus 1973. Op dit station wilde ik een paar foto's maken, maar dat was absolouut niet de bedoeling van de stationschef. Maar over de loopbrug over het emplacement had hij niets te vertellen. Hij keek me buitengewoon vuil aan toen ik vriendelijk naar hem zwaaide. Fotograferen op stations was in Frankrijk verboden, maar tegenwoordig gelden daarvoor dezelfde regels als in Nederland.

Groot-Brittanië

All Britain's Train Operating Companies and Network Rail welcome rail enthusiasts to their stations. (...) At major stations please inform the Duty Station Manager of your presence. This will ensure that station staff are aware that you are on the station and they can go about their duties without concern as to your reasons for being there. At smaller stations you should ensure that you advise a member of the station staff of your activities. (...)

Taking photographs on stations is permitted providing it is for personal use. For any commercial photography, prior permission must be sought from the appropriate train operator or, from Network Rail at their 17 major stations. On busy stations the use of a tripod may cause a dangerous obstruction to passengers and you may be asked not to use one. In addition, tripod legs must also be kept away from platform edges and behind the yellow lines. Flash photography on platforms is not allowed as it may distract the attention of train drivers and train despatch staff and is therefore a potential safety hazard. You are also not allowed to take photographs of security related equipment such as CCTV cameras.

Bron: website British Transport Police, www.btp.police.uk, Information for rail enthusiasts.

Zie ook:


vorige       start       omhoog