|
|
Een treinconducteur op rustige toon tegenspreken? Het kan leiden tot een proces-verbaal wegens verstoring van de openbare orde. "Mevrouw, ik sommeer u uw mond te houden." Ik zat gisterochtend in de intercity tussen Amsterdam en Utrecht. De conducteur kwam langs en ontdekte dat een oude vrouw tegenover mij een kortingskaartje had terwijl het pas half negen was. Vóór negen uur - in de spits - zijn kortingskaarten niet geldig. Dit wist de vrouw, zei ze verbaasd, en daarom was ze een dag eerder naar het station gegaan om een extra kaartje te kopen voor dit half uur. Vanaf negen uur zou haar `vrij reizen-kaartje' (voor 65-plussers) geldig zijn. "Ik heb het hele verhaal verteld aan de lokettist en die gaf me dít kaartje", zei ze beslist. Die lokettist heeft u kennelijk iets verkeerds verkocht, zei de conducteur gelaten. "Ik moet u dus 11 euro extra in rekening brengen." Hij ging zitten en begon een nieuw kaartje plus boete uit te schrijven. De oude vrouw (ik schat een jaar of 70) begreep er niets van. "Hoe kan dat nou fout gaan meneer? Ik heb het nog zó tegen die lokettist gezegd", herhaalde ze. Als troost gaf de inmiddels verschenen tweede conducteur haar een telefoonnummer waar ze haar klacht kon indienen tegen de NS. "Is dat een vrij nummer", vroeg de vrouw, "of moet ik daar ook voor betalen?" Ja, zeiden de drie conducteurs die nu inmiddels om haar heen stonden, dat nummer kost 10 cent per minuut ofzo. De oude vrouw, nog steeds beduusd, pakte haar portemonnee en toen kon ik me niet meer inhouden. "Ik vind het niet eerlijk dat u haar deze boete oplegt", zei ik tegen de conducteur. "Zij is oud en heeft haar best gedaan. U kunt dit toch laten gaan?" Nu draaide de conducteur zich naar mij en keek mij dreigend aan. "Mevrouw, u mag zich hier niet mee bemoeien." O nee? dacht ik. "Ik mag me hier wel mee bemoeien, ik ben ook klant. U kunt dit niet maken." De conducteur keek nog strenger: "Ik sommeer u uw mond te houden." Dit had nog nooit iemand tegen me gezegd. Ik vroeg: "Anders?" "Anders krijgt u een proces-verbaal." Ik bond in. Maar opeens klonk er een damesstem achter mij. "Meneer, u heeft het recht niet haar te sommeren haar mond te houden. Zij mag zich hiermee bemoeien. Dit is een publieke ruimte, dus wij mogen zeggen wat we willen." De tweede conducteur wendde zich nu tot haar. "Ik sommeer u ook uw mond te houden!" "Wat?" zei die vrouw. "Wij mogen het toch zeggen als we iets onrechtvaardig vinden?" "U krijgt een proces-verbaal", antwoordde de conducteur. En tot grote verbijstering van alle negen passagiers kreeg de vrouw die het voor mij opnam een proces-verbaal wegens `verstoring van de openbare orde'. U bent toch niet van de politie, vroeg ik nog verontwaardigd. "Wij zijn buitengewone opsporingsbeambten, wij mogen u sommeren om uw mond te houden." Nu gingen andere passagiers zich ook ermee bemoeien. De twee conducteurs schreven onverstoorbaar door aan hun boete en proces-verbaal. Passagiers wierpen zich op als getuige voor de vrouw die nu misschien wordt vervolgd - er ontstond een gezamenlijk gevoel van burgerlijke ongehoorzaamheid. Dit zat de drie conducteurs niet lekker. Het illustreert ook hoe lastig het werk van conducteurs is, zegt de NS in een reactie. "Het is moeilijk een situatie in te schatten. Zeker als het publiek zich ermee bemoeit. En u moet bedenken dat er 3.000 conducteurs zijn tegenover één miljoen passagiers per dag." Niet de NS, zegt de woordvoerder, maar het openbaar ministerie beoordeelt wat er met een aangifte gebeurt. Twee agenten op station Utrecht hadden daar wel een mening over. "Mag een conducteur een proces-verbaal uitschrijven als iemand hem rustig tegenspreekt", vroeg ik. Welnee, zeiden de politiemannen. "Dat mag alleen als een passagier heel agressief is of stomdronken. Ik denk dat u bent aangelopen tegen een gevalletje ochtendhumeur." |
Zie ook:
Gevalletje ochtendhumeur