Leader. Steam's last chance. Door Kevin Robertson. Uitg. Alan Sutton, 1988. ISBN 0862993768.
Leader and Southern experimental steam. Door Kevin Robertson. Uitg. Alan Sutton, 1990. ISBN 0862997437.
The Leader Project. Fiasco or Triumph? Door Kevin Robertson. Uitg. Ian Allan, 2007. ISBN 0860936060.
Drie boeken van dezelfde auteur, over één locomotief? Nee, er is nog een vierde boek, van dezelfde auteur, maar dat is een samenvoeging van de eerste twee boeken. Het ultieme boek verscheen in 2007, na tientallen jaren van onderzoek naar een project dat met nogal wat geheimzinnigheid was omgeven. De "Leader" was het geesteskind van Oliver Vaughan Snell Bulleid, de eigenzinnige locomotiefontwerper van de Southern Railway. Met het ontwerp van de Leader wilde hij aantonen dat de stoomlocomotief toekomst had, hoewel daar in die tijd, omstreeks 1950, door velen anders over werd gedacht.
Bulleid bouwde een stoomlocomotief op draaistellen. In de twee drieassige draaistellen waren de stoomcilinders ondergebracht. De ketel en de tender waren gemonteerd op een frame, met aan weerszijden een machinistencabine. De stoker had een eigen cabine, op ongeveer een derde van de locomotief. De drie cabines waren door middel van een zijgang met elkaar verbonden. Terwijl de machinist beschikte over behoorlijke cabines, met goed uitzicht op de baan, was de stoker gedwongen om zijn werk te doen in een krappe, hete ruimte. De loc werd noodgedwongen gestookt op kolen, omdat Bulleid geen toestemming kreeg om een oliegestookte locomotief te bouwen. Olie was in die jaren te duur.
De Leader heeft veel testritten gereden, met allerlei soorten treinen, maar is nooit in de normale dienstregeling terecht gekomen. Er moesten veel technische en praktische problemen worden overwonnen. Toen de locomotief eindelijk aan de eisen leek te voldoen, vonden de autoriteiten het genoeg: Bulleid kreeg geen geld meer om verder te gaan met zijn project. Zijn bedoeling was om vijf machines te bouwen. Twee locomotieven zouden in treinschakeling door één machinist bediend kunnen worden. Slechts één machine heeft ook werkelijk gereden. Een tweede machine was bijna gereed, de drie andere machines verkeerden in verschillende stadia van opbouw. Alles is gesloopt en de documenten over het project verdwenen in de archieven.
Bulleid vertrok hierna naar de Ierse spoorwegen, waar hij opnieuw een loc bouwde volgens ideeën die hij bij de Leader had toegepast. In een van de hier beschreven boeken wordt ook ingegaan op enkele andere experimenten van Bulleid. Zo zien we op het omslag een groene loc van de Southern Railway. Dat was een gewone loc die hij met behulp van triplex een gestroomlijnd uiterlijk had gegeven. De loc heeft niet lang in dit vreemde jasje rondgereden.
Nico Spilt, oktober 2007
Nog een boek!
In 2021 verscheen nog een boek van Kevin Robertson: "The Leader Locomotive, Bulleid’s Great Experiment". Zie de boekbespreking in NVBS Actueel van december 2021.
