Vuilnistreinen en -auto's

VAM = Vuil Afvoer Maatschappij, ACTS = Afzet Container Transport Systeem.

In 2017 kwam een eind aan het vuilvervoer per trein in Nederland. De laatste treinen reden vanuit Apeldoorn, getrokken door Locon, een vervoerder die in 2017 failliet ging. Sindsdien gaat al het vuilvervoer over de weg.

Sliedrecht, 30 juni 1969. Loc 2527 met een buurtgoederentrein, met een VAM-wagen type Tad met nummer 20840562074. Dit is een wagen van een in 1957 gebouwde serie, als vervolg op de in 1931 gebouwde eerste VAM-wagens. De VAM is opgericht in 1929 en begon in 1931 met het rijden van vuilnistreinen uit de Randstad naar Wijster in Drenthe. Deze stortplaats is inmiddels gesloten: het vuil is afgedekt met schone aarde en gras, en vormt nu een heuvel van 40 meter hoog. De activiteiten van de VAM zijn overgenomen door Essent.

Harlingen Haven, 27 juli 1970. VAM-station.

Harlingen Haven, 27 juli 1970. In de wagens werd gewoon vuil vervoerd, maar op de wagens werd reclame gemaakt voor de producten die de VAM leverde, zoals compost (groene wagen, type Tad) en potaarde (oranje wagen, type Tads).
De toevoeging s achter Tad betekent dat de wagen met maximaal 100 km/uur mag worden vervoerd.

Hilversum, 28 juni 1970. Het VAM-station in aanbouw bij stapelplaats Crailoo.

Bussum Zuid, 26 juni 1973. Locs 2526 en 2507 met VAM-trein op weg naar Crailoo. De vuilniswagens (type Tads) op deze foto zijn gebouwd tussen 1963 en 1966, totaal 31 stuks, waarvan er 10 waren voorbereid op het aanbrengen van een automatische koppeling, die ze nooit hebben gekregen. Nummer 31 (84845669025) in 1993 aan het Spoorwegmuseum overgedragen. De rest is naar Duitsland verkocht, waar ze ondere andere dienst hebben gedaan in het houtsnippervervoer.

Amersfoort, 24 februari 1991. VAM-wagen van de tweede generatie Tads (later Takkls). Daarvan zijn er 167 gebouwd tussen 1970 en 1980. De meeste zijn inmiddels gesloopt. Zes exemplaren zijn bewaard gebleven: twee bij de VAM in Wijster op een sokkel, twee bij de VSM in Apeldoorn en twee bij de STAR in Stadskanaal.

Zwolle, 29 juli 2000. Wagens met vuilniscontainers volgens het ACTS-systeem. De naam VAM werd op de wagens geleidelijk vervangen door Essent.

Wijster, 12 oktober 2008. Twee VAM-wagens (Takkls) als monument. Foto Fokko van der Laan.

Madurodam, 22 april 2013. Loc 1159 met een vuilnistrein.

Utrecht, 15 juli 1997. Loc 6495 met VAM-trein volgens het ACTS-systeem. Deze afkorting staat voor Afzet Container Transport Systeem. Met dat systeem begon de geschiedenis van ACTS in 1989. Op elke treinwagen staan drie containers die om een verticale as kunnen draaien, waarna ze door een vrachtwagen kunnen worden opgepikt.

Hilversum, 13 april 2000. Tegenover van het huis van Dick van Aggelen ontspoorde rond 18.30 uur een vuilnistrein, bijna op het dak van de Beatrixtunnel. Dick hoort de klap nog.

Amersfoort, 16 oktober 2011. Locon 220 met een vuilnistrein. Locon is een Duitse goederenvervoerder die sinds 2009 ook actief is in Nederland. Loc 220 is een Oost-Duitse V100 (voorheen 202 615).

Stadskanaal, 15 juni 2013. Loc 2278 van de STAR met een speciale goederentrein ten behoeve van fotografen. De trein bestaat uit twee VAM-wagens (Takkls T 257 en T 256). Foto Fokko van der Laan.

Hilversum Media Park, 22 september 2015. Een V100 van Locon is met een vuilnistrein van Apeldoorn op weg naar Crailoo. Niet veel later zou dit vervoer worden gestaakt. Het vuil gaat nu per vrachtwagen over de weg. Bekijk het filmpje.

Vuilniswagens uit Joegoslavië

Wijster, 3 oktober 2018. Twee VAM-wagens herinneren aan het vroegere vuilvervoer per trein. Foto Almar Wildschut.

Dit zijn wagens van het type Takkls. Ze zijn tussen 1973 en 1980 gebouwd door Fabrika Vagona Kraljevo (FVK) in Joegoslavië. In 1997 werden ze afgevoerd. Zes van de 97 gebouwde wagens zijn bewaard gebleven: twee als monument in Wijster, twee bij de STAR in Stadskanaal en twee bij de Stichting Historisch Dieselmaterieel (SHD). Lees meer in het blog van Fabian Vendrig (november 2020).

Vuilnisauto's

Hilversumse vuilniswagen, jaren vijftig. Het stuur zit rechts. www.oudhilversum.nl

Vuilnisauto op DAF-chassis. De roltrommel is geleverd door Faun. Achter de cabine bevindt zich een ruimte voor zaken die niet in de trommel konden (of waar de vuilnismannen een handeltje in zagen). Deze auto is van latere datum dan die op de zwart-witfoto hierboven. De vooras is verder naar achteren geplaatst, waardoor de draaicirkel kleiner is. Prentbriefkaart met tekening van Charles Burki.

 

Folder Netam. Collectie Henk Koster.
Netam = Nederlandsche Tank, Apparaten en Machinefabriek, vooral bekend als fabrikant van
trailers (opleggers) en ook van roltrommels voor vuilnisauto's.

Ik herinner me dat er in Hilversum vuilnisauto's reden met een extra stuur aan de buitenkant, zodat de chauffeur kon meehelpen met het sjouwen van vuilnisemmers. Lopend naast de auto kon hij deze een stukje verder laten rijden.

Ook in andere plaatsen hebben dit soort auto's gereden. Bij het buitenstuur zat een handel: naar voren om stapvoets te rijden, naar achteren om te remmen.
(foto: Den Haag, 1953)

Bunnik, 4 mei 2007. In mijn collectie bevindt zich de "Utrecht 024218". De zinken vuilnisbak is later verdrongen door de vuilniszak. In Hilversum is nog even geëxperimenteerd met plastic vuilnisbakken. Deze hadden hetzelfde model als de zinken vuilnisbak, alleen waren ze veel lichter. Dat was prettig voor de vuilnismannen die de emmers in de wagen moesten leegkiepen. Iedereen tevreden, totdat het een keer hard waaide op de dag dat het vuilnis werd opgehaald. De lege bakken vlogen door de straten. Toen besloot Hilversum om ook maar over te stappen op de vuilniszak.

Een grondige zaak. 50 jaar Vuilafvoer Maatschappij VAM/1929-1979. Samenstelling Wouter van Dieren. Uitgegeven door de VAM in 1979.

Den Haag wilde van zijn huisvuil af en Drenthe had behoefte aan compost. Dat was het begin van de bekende vuilnistreinen naar Wijster.

Zie ook:

Externe link:

vorige       start       omhoog