Bielsbouwsels

Deze versieringen, gedecoreerde afpalingen en afrasteringen alsmede "groenstructuren" van oude spoorbiels, veelal gedecoreerd met spoorspijkers e.d. waren ontwerpen van de "Benbielist" N.H. Benninga (geboren 1906, lid van de directie van de Bijenkorf van 1939 tot 1958) uit Laren (NH).

Hij kreeg het idee voor de bielsbouwsels tijdens het plaatsen van oude spoorbiels in zijn tuin. In 1970 werd een proefproject met bielsbouwsels gestart op de stations Ommen, Nijverdal en Bussum Zuid, nadat een eerder experiment op de Stapelplaats Crailoo lovende reacties had opgeleverd. Vervolgens werden in de loop van de jaren zeventig tal van bielsbouwsels en bielgroenstrukturen opgericht bij circa 40 kleine stations in

Nederland, o.a. Barendrecht, Veenwouden, Buitenpost, Hilversum NOS, Wijchen, Geleen Lutterade etc.

Tegenwoordig resten nog maar weinig van deze fraaie maar ook enigszins gedateerde bielkunstwerken. Enerzijds komt dat doordat de spoorbiels na circa 30 jaar totaal verrot is geraakt, anderzijds doordat men in 2001 begonnen is de rijwiel­stallingen bij NS-stations te moderniseren, waarbij geen ruimte meer is voor afsluitingen, omheiningen en struweel. Alles moet tegenwoordig immers "open" en transparant zijn.


Met dank aan Victor Lansink, www.railtrash.net (2005)

Hilversum Noord, 9 augustus 1975. Kunstwerk van N.H. Benninga. Op diverse kleinere stations verrezen vanaf 1970 objecten, vervaardigd van oude dwarsliggers en andere materialen, bijvoorbeeld buffers die dienstdeden als krukjes. Het meeste hiervan is inmiddels verdwenen: het hout is vergaan of de objecten stonden in de weg.

Bussum Zuid, 5 augustus 2003. Deze bufferzitjes zijn in februari 2005 tijdens een grote opruiming verdwenen.

Barneveld Centrum, 10 mei 2005. Een van de laatst overgebleven bielsbouwsels.

Bielbankje bij Blokpost Bunnik, 5 januari 2010.

Bilthoven, 9 november 2004. Vlak bij het station staat bij een winkel een uit ski's opgebouwd hek. Nauwelijks te zien zijn de ijzeren dwarsliggers die in dit hek zijn verwerkt. Langs het spoor bij Bilthoven vond ik in 2004 ook een deel van een ijzeren dwarsligger, waarschijnlijk ooit gebruikt als paaltje. Voor vandalen een leuk object om voor de trein te leggen, maar ik vond het een beter idee om het ding mee naar huis te nemen, voor in mijn vitrine.

Bielzenblues in Hilversum Noord (1975 en 2003). Op grote delen van het net waren in de jaren zestig de spoorstaven vastgezet op betonblokken, die via zigzag gemonteerde ijzeren staven met elkaar waren verbonden. Inmiddels liggen er weer gewone ouderwetse houten dwarsliggers, of bielzen zoals ze in de volksmond heten.

Stuk spoorstaaf uit 1879, eigendom van Kenny Charmant. Kenny woonde vroeger in Bosch en Duin
en heeft in die omgeving een oude spoorstaaf gevonden.

Langbroek, Ridderhofstad Hindersteyn, 6 september 2009. Een pergola, steunend op vier gietijzeren corintische zuilen afkomstig van Utrecht CS. De moestuin van dit landgoed wordt begrensd door een smeedijzeren hekwerk uit circa 1890, afkomstig van een Belgisch spoorwegemplacement. www.hindersteyn.nl

vorige       start       omhoog