Bosch en Duin

Spoorkaart van Nederland, uitgegeven door de NS. Situatie in februari 1991, met toegevoegd de vroegere haltes in Maartensdijk en Groenekan. Van Bilthoven liep ooit een spoorlijn via Bosch en Duin naar het centrum van Zeist. Vandaar kon je met de tram naar het station Driebergen. Er is een plan geweest om de lijn uit Zeist vanaf Bilthoven door te trekken naar Maartensdijk. Een ander plan betrof een lijn van Soestduinen via Zeist naar Bunnik, zodat treinen van Amersfoort naar Rotterdam geen kop meer hoefden te maken in Utrecht.

De enkelsporige lijn Bilthoven-Zeist is in 1901 in gebruik genomen. De lijn was eigendom van de NBM maar werd geëxploiteerd door de NCS. In januari 1941 werd het reizigersvervoer gestaakt. Daarna vond alleen nog goederenvervoer plaats. In mei 1972 is de lijn buiten gebruik gesteld en daarna opgebroken. Op het grootste deel van de route ligt nu een fietspad. Hieronder enkele foto's uit deze omgeving.

Bosch en Duin, 29 september 2002. Voormalig motorrijtuig van de ZHESM. Dit is de BC1, die als noodwoning is geplaatst naast de vroegere spoorlijn Bilthoven – Zeist. Lees meer over dit rijtuig.

Bosch en Duin, 22 april 2005. Honderd meter verder staat de eveneens tot woning verbouwde C1040 van de SS. Door latere verbouwingen is dit voormalige lokaalspoorrijtuig van buiten niet meer als zodanig herkenbaar. In juni 2022 is het rijtuig hier verdwenen en overgebracht naar de MBS.

Bosch en Duin, 5 oktober 2006. Het rijtuig lijkt de functie van noodwoning opnieuw te vervullen, nu in de letterlijke betekenis van het woord. Het wordt bewoond door krakers. Verschillende organisaties hebben het rijtuig onderzocht, maar het is te slecht om er nog iets mee te kunnen doen. Sloop leek onafwendbaar, maar dat heeft nog een tijd geduurd.

Bosch en Duin, 30 december 2007. Aan het eind van het jaar ben ik even de status van het ZHESM-rijtuig in het bos wezen checken. Dat zag er goed uit. De krakers zijn vertrokken, de "tuin" is opgeruimd, uit de schoorsteen komt rook, achter een van de ramen staat een frisgelakt stapelbed, en de bewoners hebben zelfs een toegangspoort met een echte brievenbus getimmerd. De betekenis van de totempaal heb ik niet kunnen achterhalen. In april 2015 is het rijtuig alsnog gesloopt.

Artikel in de Volkskrant van 8 april 2009. Leuk om te constateren dat er is geciteerd uit tekst op mijn website - alleen zonder bronvermelding. Er stonden ook foto's bij van de toenmalige bewoners.

Bosch en Duin, 22 april 2005 en 30 december 2007. Over de kiosk die tot 1941 bij de halte Bosch en Duin stond en die daarna dienst is gaan doen als woning aan de Duinweg, is minder goed nieuws te melden. Dit houten gebouw is verdwenen en op de vrijgekomen plek op de heuvel is een aannemer bezig met het bouwen van een moderne woning.

Bosch en Duin, 17 juli 2007. Kenny Charmant vond in Bilthoven een spoorstaaf die kennelijk als paaltje heeft gediend bij de spoorlijn naar Zeist. Tegenwoordig is dat een fietspad. Per bolderkar heeft Kenny zijn vondst over dit fietspad meegenomen. Hij heeft de spoorstaaf mooi zwart geschilderd.

Bosch en Duin, 20 maart 2005. Bij de de kruising Spoorlaan-Duinweg staat dit paaltje dat aangeeft dat er een ondergrondse 10 kV-leiding ligt. Deze leiding is in 1998-99 gelegd tussen de Amersfoortseweg bij Huis ter Heide en het nieuwe onderstation bij Bilthoven. Dat onderstation is gebouwd om langere dubbeldekkers te kunnen laten rijden tussen Utrecht en Amersfoort.

Fietsen en wandelen langs oude spoorwegen in Nederland. Alexander Artz, Uitg. Elmar, 2001. ISBN 9038910452. Ik ben geen wandelaar, en fietsen doe ik ook niet zo graag. De enige tocht uit dit boekje die ik weleens maakte is langs de oude spoorlijn van Bilthoven naar Zeist. Een van mijn dochters woonde namelijk in Bosch en Duin, en op de fiets was dit de kortste route.

Zie ook mijn verslag van een fietstocht Bilthoven-Driebergen.

vorige       start       omhoog