Na enig historisch materieel zien we onder andere enkele voormalige motorposten, het meetrijtuig CTO (later UFM), het
meetrijtuig van Nedtrain Consulting (later Lloyd's Register), de oude ultrasoontrein,
de meettreinen UST 96, UST 02 en UFM 120 van Eurailscout,
en enig buitenlands materieel.
Schouwtreinen zijn in een apart thema ondergebracht.
Historisch materieel
Den Haag HS, 27 juli 1968. Thyristorproefrijtuig
30849782812. Dit motorrijtuig (voorheen mP 9204) kreeg later de naam Jules. Zie foto's verderop. Ook de treinstellen
Plan V 472 en 473 hebben jarenlang rondgereden met een thyristorinstallatie. Zij droegen eveneens het
symbool van een thyristor (een soort voor hoge vermogens geschikte transistor).
Saarbrücken, 17 augustus 1973. Tegenwoordig beschikt men in Nederland over allerlei geavanceerde meetvoertuigen.
In het verleden huurde de NS echter elk jaar een meetrijtuig van de SNCF, dat in een paar weken tijd alle spoorlijnen
controleerde. Op de foto een dergelijk Frans meetrijtuig in Duitsland, dat achter een sneltrein uit de normale dienst
is gekoppeld. Tussen de tweeassige draaistellen bevinden zich zes extra meetassen.
Zaandam, 18 mei 1974. Loc 2507 met meetrijtuig "Juliette" 30849741616.
Utrecht, 10 mei 1982. Als meetvoertuig ingericht motorrijtuig 30849782812 "Jules". Tweede foto: zelfde plaats en
zelfde trein, 30 mei 1984. In de achtergrond mP 3013 en het voor technische proeven bestemde treinstel 285.
Utrecht, 4 mei 1984. Treinstel 285 (mat.'46) wist zijn leven nog enkele jaren te rekken als proefstel 80849782504. Het was
ingericht voor de beproeving van statische omzetters, te gebruiken bij de stuurstandrijtuigen van het nieuw te bestellen
dubbeldeksmaterieel. Begin 1985 is het stel gesloopt. Een van de koppen is daarna overgebracht naar de Flevohof en heeft
daar jarenlang gefungeerd als kippenhok. Inmiddels is de kop overgedragen aan het Spoorwegmuseum. Lees hier meer over.
Hilversum, 13 juni 1987. Treinstel 279 was ingericht als proeftrein
voor draaistroomtractie. Deze tractievorm zou later worden toegepast in onder andere
de Railhoppers. Foto Dick van Aggelen.
Utrecht, 2 augustus 1989. Motorrijtuig Jules, ingericht als ATB-meetrijtuig. Daarachter
het Blokkendoosstel van het Spoorwegmuseum.
Amersfoort, 24 februari 1991. Proeftrein met een experimenteel opleggersysteem. Aangepaste vrachtwagenopleggers worden
rechtstreeks op draaistellen vervoerd, in plaats van op lage platte wagens zoals bij Hückepacktreinen. In de proeftrein
deed ook een meetrijtuig dienst (80849781805), een voormalig Beneluxstuurstandrijtuig (voorheen plan D WRD7658).
De proef heeft niet geleid tot het in gebruik nemen van dit systeem.
Meetrijtuig CTO / UMR
Utrecht, 4 mei 1984. De meettrein van het Centrum voor Technisch Onderzoek (CTO) tussen loc 2239 en 2247.
De rijtuigen plan E werden tussengekoppeld om schokvrij te kunnen meten. Het meetrijtuig zelf is een verbouwd
postrijtuig (voorheen P7918, Plan C).
Een half jaar eerder, op 31 oktober 1983,
was de meettrein betrokken bij een ernstig ongeval bij Heeze. Foto Rob van Ee. Klik hier voor meer.
Woerden, 3 mei 1984. Loc 1158 op pad met het meetrijtuig CTO. Om schokvrij te kunnen rijden
werd het meetrijtuig ingesloten tussen twee rijtuigen Plan E.
Madurodam, 29 mei 1993. Ook op schaal 1:25 moet er weleens wat gemeten worden. Loc 1206 met het meetrijtuig CTO.
Utrecht, 11 april 2002. Meetrijtuig van het Centrum voor Technisch Onderzoek (CTO) tussen loc 6503 en 6404.
Woerden, 14 april 2003. Locs 6504 en 6470 met daartussen het UMR-meetrijtuig van Eurailscout
(voorheen het meetrijtuig van CTO).
Woerden, 14 mei 2004. Het UMR-rijtuig rijdt een paar weken lang door het land, temidden van twee
Strukton-locs. De gedragingen van de stroomafnemer worden via een camera op het dak gecontroleerd.
Hilversum, 30 maart 2005. RN 6465 was met het UMR-rijtuig van Eurailscout. Er werden meetritten
uitgevoerd tussen Utrecht Lunetten, Hilversum en Amersfoort. Foto's hieronder: hetzelfde rijtuig in Baarn,
op 10 april 2005, achter Strukton-loc 302328 "José" (ex-NS 2328) op weg naar Weesp, en later op de dag weer
terug naar Amersfoort.
Utrecht, 1 april 2009. Het voormalige postrijtuig P7918 als meetrijtuig in dienst bij Eurailscout. Van de postrijtuigen
Plan C zijn in 1952 tien exemplaren gebouwd door Allan in Rotterdam (P7911-7920). In het Spoorwegmuseum
is rijtuig P7920, in oorspronkelijke staat, bewaard gebleven.
Utrecht, 20 juli 2015. Loc 2205 van de Stichting Historisch Dieselmaterieel (SHD) heeft met het CTO-meetrijtuig
een bezoek gebracht aan de ZLSM, en keert nu terug naar Amersfoort. De bovenste foto is gemaakt door Marc Kessen. Die
vraagt zich af wie die man rechts in beeld is...
Nedtrain Consulting / Lloyd's Register
Bilthoven, 5 oktober 2004. Op 5 en 6 oktober werden er opnieuw testritten met een loc van de serie 189 gemaakt.
De trein bestaat uit loc 6470, loc 189 989 (Dispolok) en een meetrijtuig van NedTrain Consulting (voormalig buffetrijtuig
61848870021, voorheen Gril Express). Het rijtuig is later overgegaan naar Lloyd's
Register. Na een tussenstop bij Herik Rail is het rijtuig terechtgekomen bij Railpromo.
Woerden, 5 maart 2004. Loc 6420 met een testtrein waarin een loc van de serie 189 is opgenomen, richting
Gouda. Klik hier voor meer over deze polycourante locomotieven.
Motorposten omgebouwd tot meettrein
Hilversum, 20 juni 1992. Na het staken van het postvervoer werden de mP's overbodig. Nummer 3032 reïncarneerde
in 1992 als meettrein, als opvolger van de oude Jules. Hier tijdens een open dag in Hilversum.
Bilthoven, 27 maart 2003. Meetrijtuig Jules op weg naar Amersfoort. Op 25 augustus 2004 kwam Jules, met camera op de neus,
door Helmond 't Hout. Foto Arnold de Vries.
Zwolle, 4 augustus 2003. Twee voormalige motorposten zijn in opdracht van ProRail omgebouwd tot meettrein ten
behoeve van het toekomstige Europese beveiligingssysteem ERTMS/ETCS.
Bilthoven, 13 februari 2005. Motorposten 3029 en 3024. Amsterdam Westhaven, 3 februari 2005. Dezelfde twee motorposten,
gefotografeerd door Dennis Revier.
Utrecht, 28 oktober 2003. "Jules" heeft enkele maanden geleden een nieuwe beschildering gekregen.
Utrecht, 11 april 2002. Meetrijtuig Jules.
Alphen a/d Rijn, 25 november 2005. Meetmotorrijtuig "Jules". Felix Parmentier mocht ook even in de trein
rondkijken, maar daar mocht hij niet fotograferen. Geheime apparatuur!
Rotterdam Rscw, 7 juni 2007. "Jules" is een voormalige motorposttrein, die door Eurailscout wordt gebruikt
voor het testen van de ATB, en sinds enkele jaren ook voor het testen van GSM-R: GSM for Railways. GSM-R is de
vervanger van het Telerail-radionetwerk. Het is een internationale standaard voor mobiele communicatie tussen
machinist en treindienstleiding. GSM-R is gebaseerd op GSM (mobiele telefonie), maar maakt gebruik van andere
frequenties en heeft daarnaast extra functionaliteit, speciaal voor het gebruik in de spoorwegwereld. Bij de
invoering van ETCS level 2 zal GSM-R ook de trein-walcommunicatie van de treinbeveiliging overnemen en vanaf
ETCS level 3 ook de gehele treindetectie. In mei en juni 2007 heeft "Jules" het hele land
doorkruist om GSM-R-metingen te doen, waarbij zelfs de IJzeren Rijn met een bezoek is vereerd. Laat de nimby's het
maar niet te weten komen! Op deze foto wordt de meettrein getrokken door Strukton-loc 302328. Foto Rob van der Rest.
Amsterdam Bijlmer, 31 maart 2010. Deze tot meettrein omgebouwde mP is regelmatig te zien op
dit traject. Als decor dient de ArenA. Tijdens de opening van dit stadion
zong Trijntje Oosterhuis een lied in onvervalst Polderneiderlands.
Amsterdam Bijlmer, 22 maart 2011. ERTMS-meetrrein van Eurailscout met een machinist die mij vroeg of
hij de groeten mocht doen aan Dolf. Natuurlijk mocht dat!
Ultrasoontrein
Watergraafsmeer, 17 april 2004. De oude ultrasoontrein van NS (30849781002-5). Deze trein werd gebruikt om
met behulp van ultrasoon geluid onzichtbare gebreken in spoorstaven op te sporen. Het voertuig is gebaseerd op
een type dat omstreeks 1975 is gebouwd voor de spoorwegen op Corsica.
Op 17 mei 2005 werd de oude ultrasoontrein, die al geruime tijd op de Watergraafsmeer stond,
overgebracht naar Beverwijk. De vereniging "Corus Stoom IJmuiden" was van plan dit voertuig om te bouwen, om
het geschikt te maken voor het vervoer van kleine gezelschappen. Dan hoeft men daarvoor geen stoomlocomotief
op te stoken. Foto's Jeroen Mulders.
UST 96
Utrecht, 5 december 2002. Ultrasoon meetrijtuig UST 96 van Eurailscout.
Op 2 november 2004 reed ultrasoon-meetrijtuig UST 96 met zijn aanhangwagentje door Nuenen. Foto Arnold de Vries.
Dit meetvoertuig is in 1996 door de werkplaats Tilburg gebouwd. Uitgangspunt was een voormalig SNCF-rijtuig van
de Gril Express (Fransen schrijven grill met één l; weten zij veel). Aandrijving
en motoren zijn gelijk aan het in die tijd gebouwde DM'90. De UST 96 rijdt doorgaans in combinatie met een
platte wagen. Dat is een lapmiddel om te zorgen dat het signaal van de ATB-EG wordt gedetecteerd.
Bunnik, 18 september 2007. UST 96 passeert Blokpost
Bunnik. Kijk en luister naar het filmpje.
UFM 120 "Ir. T. Regtuijt"
Bilthoven 13 november en Utrecht 26 november 2002. Meettrein UFM 120 "Ir. T. Regtuijt" van Eurailscout.
Utrecht Centraal, 30 november 2004. Meetrijtuig UFM 120 "Ir. T. Regtuijt" van Eurailscout.
Klik hier voor een artikel over een rit met dit rijtuig.
Bunnik (km 42,5), 6 april 2007. Meetvoertuig UFM 120 rijdt onder treinnummer 95326 naar Veenendaal Centrum.
UST 02 "Karla Peijs"
Utrecht Centraal, 5 april 2005. Ter gelegenheid van RailTech Europe 2005 kon de nieuwe aanwinst
van Eurailscout worden geïnspecteerd: de ultrasoontrein UST 02 "Karla Peijs". De trein mocht nog
niet op eigen kracht rijden; de machinistenstoelen zaten nog in plastic verpakt. UFM 120 was daarom
als trekkracht van de partij. De schoonheidscommissie van Langs de rails vindt de neuzen van deze
trein een beetje boos gezicht hebben, maar verder konden zowel het uiterlijk als het interieur onze
goedkeuring wegdragen. Het voertuig bestaat uit twee delen. Het ene deel is ingericht als verblijfswagen,
compleet met keuken, wc en slaapkamer (met stapelbed!). Het andere deel is het eigenlijke meetvoertuig,
met van beeldschermen voorziene werkplekken.
Hilversum, 5 augustus 2007, aan het begin van de vrije baan naar Baarn. Tussen de rails zit een permanente magneet. Deze is
bedoeld als ijkpunt voor de ultrasoontrein. Foto Rienk Nauta.
Enig buitenlands materieel
Köln Deutz, 1 maart 2004. Loc 750 003 (voorheen 103 222) die eruit ziet alsof ze zojuist de fabriek
heeft verlaten, met een meettrein op weg van Minden naar Aachen.
Rotterdam, 7 februari 2008. Een voormalig Duits postrijtuig, dat nu is ingericht als geluidmeetrijtuig van BAM
Rail. Zie www.martijnhaman.nl onder "Rijtuig van BAM".
Hamburg Altona, 12 juli 2008. Gleismesszug, een ontwerp gebaseerd op de bekende railbus (VT 98). Foto Tim Kröger.
Bochum-Dahlhausen, 17 september 2022. Tunnelmesswagen DB 712 001 staat verwaarloosd in een hoekje van het museum.
York, National Railway Museum, 24 juni 2008. LNER dynamometer car achter de wereldrecordloc Mallard.
Essen, 10 augustus 2012. Twee locs van de reeks 77 zijn met een Belgisch meetrijtuig op weg naar Roosendaal. Het
rijtuig zal metingen uitvoeren in Nederland. Foto Robin Kersbergen.
Bunnik, 16 juli 2012. RRF-loc 17 met Belgisch meetrijtuig in een Hollandse regenbui.