Geluidopnamen (fonofoto's)

Tijdens mijn reizen heb ik ook geluidopnamen gemaakt, met een eenvoudige cassetterecorder. Ik heb deze opnamen digitaal opgeknapt. Er zullen meer en langere opnamen op mijn site komen, maar voorlopig is het aanbod beperkt.




Aschendorf, 18 augustus 1974.
Ik spreek het nummer in van de loc
die ik zojuist heb vastgelegd.

Op 15 juni 1969 reed de NVBS-Expres naar Duitsland. Hier loc 003 268 in Köln Hbf, vlak voor de terugrit.

De heer Broers van de NVBS werd die dag door een Nederlandstalige Duitse zender geïnterviewd. Dit interview heb ik in Hilversum opgenomen; het wordt enigszins gestoord door een andere zender.  Luister naar het interview met de heer Broers.
 

Lingen, 9 april 1971.  Vertrek van loc 011 056 richting Emden.
 

Horb, 14 september 1971.  Vertrek van loc 038 772 met een trein naar Eutingen.

Utrecht, 8 april 1974.  Loc 2479 met twee platte wagens, gefotografeerd uit het huis waar ik toen woonde. Vanuit het raam heb ik diverse geluidopnamen in stereo gemaakt. Een halve kilometer links ligt het Spoorwegmuseum; de trein rijdt richting Blauwkapel. Zie ook het thema Maliebaan.

Utrecht, 20 augustus 1975. Loc 3737 passeert de plek waar vroeger de halte Biltstraat was. De trein is bestemd voor bezoekers van het MOROP-congres 1975 dat door de NVBS werd georganiseerd. Terwijl ik deze foto's maakte, draaide verderop op mijn kamer aan de Wolter Heukelslaan mijn bandrecorder om het geluid van de trein op te nemen. Erg indrukwekkend klinkt het niet. De trein rijdt langzaam en een viercilinderloc maakt toch al niet zo veel geluid. Het schrille fluitje van de 3737 werkt ook niet echt mee aan het effect.

Haren, 19 augustus 1974.  Loc 043 574 met een ertstrein richting Rheine.

Baarn, 18 december 2005. Na het passeren van  SSN-loc 01 1075 was het "Ravijn" bij Baarn minutenlang gevuld met stoom. De trein bestond uit vijf blauwe rijtuigen van de VSM. De trein was ingezet voor de vrijwilligers van de VSM, die een rit van Apeldoorn naar Zandvoort en weer terug maakten.

Hilversum Noord, 30 mei 2010.  VSM-locs 23 076 en 23 071 met de Corus Expres op weg naar Beverwijk.

Gaat u maar rustig slapen

Ten onrechte denkt men in Nederland nog steeds dat Colijn de toespraak met het bekende "Gaat u maar rustig slapen" vlak voor de Duitse inval in Nederland zou hebben uitgesproken. Dat is niet juist. Colijn was toen geen minister-president meer. In 1939 was hij opgevolgd door jonkheer D.J. de Geer (familie van de tv-presentator Ursul de Geer).

Minister-president Colijn hield de toespraak waarin deze zinsnede in voorkomt op 11 maart 1936 voor de radio. Aanleiding voor deze toespraak was destijds de zeer snel opgelopen spanning op politiek en militair gebied in Europa als gevolg van het feit dat nazi-Duitsland het zgn. pact van Locarno (verdragen tussen een aantal Europese landen, ook Duitsland, gesloten in oktober 1925) had opgezegd op 7 maart 1936. Daar kwam ook nog bij dat Duitsland het Rijnland ging hermilitariseren.

De, inmiddels beroemd geworden, toespraak die Colijn op 11 maart hield was bedoeld om het Nederlandse volk op de hoogte te brengen van een voorzorgsmaatregel. De toenmalige regering had in verband met deze gespannen internationale toestand, besloten dienstplichtigen van de infanterieregimenten en van het regiment wielrijders tot nader order in dienst te houden. Dezen stonden juist op het punt om met groot verlof te gaan. In de toespraak wees Colijn ook op het drukke diplomatieke verkeer tussen de grote mogendheden. En om het volk gerust te stellen voegde hij dus deze zin toe. (Met dank aan Jan Bruggink voor deze toelichting.)

De toespraak van 1936 kan ik niet laten horen. Wel een eerdere radiotoespraak. Het heeft niets met treinen te maken, maar ik heb dat fragment toevallig op een grammofoonplaatje staan.  Wat zei Colijn in 1934?


Madurodam 1952

In 1952 werd prinses Beatrix benoemd tot burgemeester van Madurodam.  Luister waar zij de klemtoon legt in het woord Madurodam.

In 1960 keek ik (tweede van links) met mijn zusje Carina (derde van links) naar de autosnelweg. Klik hier voor meer foto's van Madurodam.

Harmelen 1962

Harmelen, 2 december 2002. Een Sprinter heeft een paar minuten geleden Woerden verlaten en is nu op weg naar Utrecht. Het achterste spoor leidt naar de fly over richting Breukelen. De foto is gemaakt vanuit de trein Amsterdam-Breukelen-Rotterdam. We bevinden ons op de plek waar zich op 8 januari 1962 het ernstigste treinongeluk in Nederland heeft voorgedaan.

 Geluidfragment uit het radiojournaal van die ochtend.

De vakbonden voerden acties tegen het kabinetsbeleid. Op woensdag 14 oktober 2004 lag in Nederland vrijwel het hele openbaar vervoer stil. Ook de treinen reden niet, met uitzondering van goederentreinen (tegenwoordig moet je van cargo spreken). Op 13 oktober werden de reizigers via omroepberichten gewaarschuwd, zo ook via de luidsprekers op het perron van Bilthoven.

 Let op omroepbericht.
 

Omroepbericht:  Koninginnedag 2005

Boeken en platen

The World of Steam. Steam locomotives heard at work on railways in Britain, Germany, Spain and Turkey. Uitg. Argo (Decca Record Company), London 1970, nummer SPA 103. Langspeelplaat met door Peter Handford opgenomen stoomtreingeluiden uit Engeland (1959/1961), Spanje (1968), Duitsland (1970) en Turkije (1969). Vooral de opnamen uit Duitsland, gemaakt in Horb en omgeving, spreken mij aan, omdat ik in die tijd zelf regelmatig in die omgeving ben geweest.

Sound of Railways and their recording. Door Peter Handford. Uitg. David & Charles, London 1980. ISBN 0715376314. De auteur beschrijft de fascinatie die hij heeft voor het opnemen van treingeluiden. Hij vertelt over het gesjouw met zware bandrecorders, over zijn avontuur in een spoortunnel, waar hij volgens een Franse spoorman veilig doorheen kon lopen, en over "the art of railway recording": tips over het gebruik van microfoons en dergelijke. Het boek bevat ook een discografie van de door Argo Transacord uitgegeven geluidopnamen, beginnend met de 78-toerenplaten uit de jaren vijftig.

Stoomreis door Nederland. Langspeelplaat uit 1979 (AP 79111). Opname en mastering Jan Audier en Rob de Wind. Fendal Sound Studio's, Loenen. Stoomrit Rossendaal met SSN-loc 23 023 op 8 oktober 1978. Stoomrit Valkenburg met VSM-loc 23 071. SGB-loc 3 "Bison". MBS-loc 4. Loc 8822 bij de SSTT. Diverse geluiden: dynamo, luchtpomp, injecteur, ganghandle, kolenscheppen, seinhuis, spoorwegovergang, wissel, seinpaal, kloksein, koppelen, remproef.

Jan Audier is een geluidstechnicus op het gebied van popmuziek en jazz, maar heeft ook prachtige stereo-opnamen van stoomtreinen op zijn naam staan.  Voorbeeld: loc 23 023 bij het passeren van een overweg bij Lage Zwaluwe, op 8 oktober 1978.

Nederlandse liedjes en melodietjes. Varagram 0012. Langspeelplaat uit begin jaren 70, met liedjes en melodietjes gezongen door het ensemble "Melodieën Expres". Op de hoes staat loc 011 062, in Rotterdam gefotografeerd tijdens een rondrit van de NVBS in september 1971. De plaat heeft verder niets met spoorwegen te maken.

Geluidsserie: Treinen. Grammofoonplaat (45-toeren ep, 7 EMF 101). In de jaren zestig door His Master's Voice uitgebracht grammofoonplaatje met ongeïdentificeerde stoomtreingeluiden, onderdeel van een serie geluidopnamen ten behoeve van smalfilmers.

Stoomtreingeluiden. Grammofoonplaat (33-toeren ep, 111 153 E) behorende bij het boek “Onze Nederlandse stoomlocomotieven in woord en beeld” door H. Waldorp. Uitg. H. Stam, 1963 (4e druk).

De grote stoominvasie. NS-150 deel 2. Geluidcassette met 90 minuten stereo-opnamen van de jubileumritten in 1989. Opgenomen en in eigen beheer uitgebracht door geluidverzamelaar Dick van Aggelen uit Hilversum. Dick is eind januari 2021 overleden.

Historische geluidopnamen van RTM-trams. CD met ruim 68 minuten geluidopnamen uit de verzameling van Theo Barten. Railpress Papendrecht, 2002.

Das Lied der Dampflok. Ein Archiv in Wort, Bild und Ton. Samengesteld door K.E. Maedel. Franckh'sche Verlangshandlung Stuttgart, 1967. Zes grammofoonplaten* met geluiden van Duitse stoomtreinen uit de jaren 60, in een cassette met begeleidend boek.

* Bij de oorspronkelijke uitgave zaten vier platen. Daarna zijn nog twee platen verschenen die in de cassette kunnen worden opgeborgen: 'Ausfahrt frei für Lok S 3/6' en 'D 75 hat Ausfahrt'.

Meer over Karl-Ernst Maedel.

Die preussische P10. Ein Lokporträt in Wort, Bild und Ton. Johannes C. Klossek, Albert Mühl. Sonderausgabe des Lok-Magazins mit Schallplatte. Franckh'sche Verlagshandlung, Stuttgart 1970. Met grammofoonplaatje. Op het omslag het vertrek van een P10 (Baureihe 39) uit Neustadt, 1964.

Zie ook:

Websites:


vorige       start       omhoog