Spoorwegen en gewone wegen komen elkaar onvermijdelijk tegen. Er zijn fundamenteel gezien drie manieren waarop zo'n ontmoeting kan plaatsvinden: gelijkvloers (dat noemen we een overweg), het spoor gaat over de weg heen (dat noemen we een spoorbrug) of de weg gaat over het spoor heen. In dat geval hebben we het over een brug. |
Crailoo of Crailo? |
|
De Crailose brug, toen nog Crailoosche brug. Onder de brug zijn de perrons te zien van de halte Renbaan, waar bij speciale gelegenheden weleens treinen stopten. Zie ook het thema Bussum in vroeger tijden. |
|
|
Hilversum, 15 maart 1945. Vlak voor het einde van de Tweede Wereldoorlog maakte de Engelse luchtmacht, de RAF, een serie luchtfoto's vanaf het oosten van Hilversum tot Soestdijk. Op deze foto een deel van het toen nog grotendeels onbebouwde noorden van Hilversum, met linksboven de Crailose brug en rechtsonder het viaduct. In het midden hiervan lag een spoorwegovergang, ter hoogte van de tegenwoordige halte Hilversum Noord. Rechtsboven de Noorder Begraafplaats, net als het viaduct ontworpen door Dudok. Vlak naast de Crailose brug stond baanwachterswoning 28. Links daarvan is het natuurbad te zien. De weilanden aan de onderkant van de foto zijn verdwenen, net als het Gemeenlandshuis. Hier is nu het Mediapark. |
|
Hilversum, 1957. Woning 28 bij de Crailosebrug. Bron: Streekarchief Gooi en Vechtstreek. |
|
Hilversum, juni 1988. Woning 28 gefotografeerd vanaf de Crailose brug. De trein komt uit de richting Bussum. Foto Jeroen Kooij. |
|
Hilversum, juni 1989 en april 1990. Aan het eind van de zomer van 1990 is de nieuwe Crailose brug in gebruik genomen. Niet lang daarna is woning 28 bij een brand verloren gegaan. Foto's Jeroen Kooij. |
|
Hilversum, 21 augustus 1967. De Crailose brug met daaronder sneltrein 221 naar Enschede. De twee voorste rijtuigen hebben als bestemming Hannover. De trein wordt getrokken door een 1100. Foto Adriaan Pothuizen. |
|
Hilversum, 13 januari 2007. De vernieuwde Crailose brug. De foto is gemaakt vanaf de plaats waar vroeger woning 28 stond. |
|
In mijn jeugd ben ik heel vaak naar het openluchtzwembad Crailoo geweest. Maar ik ben niet jeugdig meer, en het zwembad bestaat ook niet meer. De foto is gemaakt vanaf de toerit naar de Crailose brug. Het zwembad lag langs de spoorlijn tussen Hilversum en Bussum. Zwembad Crailoo was ontworpen door Dudok en werd in 1931 geopend. Aan de andere kant van het spoor liggen de stapelplaats Crailoo (tegenwoordig de bovenbouwwerkplaats Crailoo van voestalpine Railpro) en het vuilnisstation van Hilversum. Foto en kaart uit de collectie van Emile Albers. |
|
Hilversum, 1967 of wat eerder. Een treinstel mat.'36 is op weg naar Amsterdam. De foto is genomen vanaf de Crailose Brug. Links een zogeheten zigzagbaken. Foto Rienk Mebius. |
|
Bussum Zuid, 19 april 1969 (treinstel 765) en 5 augustus 2003 (ICM). Woning 26 heeft plaats moeten maken voor een trap tegen het talud. In de achtergrond de voetgangersbrug over de sporen. Onzichtbaar daarachter ligt een wegviaduct over het spoor. |
|
Viaduct over de spoorlijn Hilversum-Amsterdam bij Bussum. De trein rijdt ter hoogte van de plaats waar later de halte Bussum-Zuid is aangelegd. Foto uit "Wat is dat? Een encyclopedie voor jongeren", uitgegeven door de Hollandia-drukkerij, Baarn, circa 1935. "Viaduct is afgeleid van twee Latijnsche woorden: via dat weg en ducere dat voeren beteekent. De viaduct is een groote, hooge, lange brug, die een gewonen weg of een spoorbaan voert over een anderen weg, een dal, een diepliggende rivier of door een stad." |
|
Bussum Zuid, 3 april 1969 en 5 augustus 2003. Viaduct gefotografeerd vanaf de loopbrug, met treinen naar Amsterdam. |
|
Hollandsche Rading, 21 augustus 1967. De brug bij Zwaluwenberg, met daaronder een 1100 met zelflossers op weg naar Utrecht. Foto Adriaan Pothuizen. |
|
Baarn, eerste helft van de jaren 50. Blokkendoostrein (mC 9400) komend uit de richting Hilversum. Onder de voetgangersbrug door is Post I te zien. Prentbriefkaart uit de collectie van Adriaan Pothuizen. |
|
Baarn, 1 augustus 1971. Een lange Intercitytrein bestaande uit Hondekopmaterieel (voorop stel 751) is op weg van Amsterdam naar Amersfoort en verder. Hondekopmaterieel in de Intercitydiensten van de Noordoostverbinding (Amsterdam – Groningen/Leeuwarden/Enschede) was jarenlang een vertrouwd beeld bij de passage van het spoorwegravijn in Baarn. |
|
Baarn, 29 mei 1998. Loc 3737 rijdt met een niet geheel authentieke goederentrein door het land. Ze rijdt via spoor 803 richting Amersfoort. |
|
Klimmen-Ransdaal, 24 oktober 1976. In 1906 bouwde de Hollandsche Maatschappij tot het maken van werken in Gewapend Beton vier van dit soort bruggen tussen Simpelveld en Valkenburg, waarvan er drie nog steeds bestaan. Vergelijkbare voetgangersbruggen vinden we in Schin op Geul en Baarn. Op deze foto zien we treinstel 297 dat als trein 6652 onderweg is van Maastricht naar Heerlen. Dit treinstel was in 1962 betrokken bij het ongeval in Harmelen: het was gekoppeld aan het bij dit ongeval vernielde treinstel 700. Foto Peter van der Vlist. |
|
Beesd, 14 augustus 2009. Deze boogbrug zou een dag later worden gesloopt. Vroeger liep hier de A2 overheen; deze loopt nu over de erachter liggende brug. Op de plaats van de oude boogbrug komt een nieuwe brug, zodat de A2 dan twee keer zo breed wordt. Daarmee worden de files niet korter maar wel breder. Ik ben niet speciaal voor deze foto naar Beesd gereden; we waren op weg naar het landgoed Mariënwaerdt. |
|
Loenersloot, 7 juli 2014. Eind juni zijn de bruggen over het spoor en het kanaal bij Loenersloot vervangen. Meer hierover in het fotoverslag van Henk Koster. |
|
|
Stellendam, 1963. Tijdelijke baileybrug bij de aanleg van de Haringvlietdam. Op het kunstmatige eiland in de verte het dienstgebouw voor het sluizencomplex. Baileybruggen, tijdens de Tweede Wereldoorlog ontworpen door Donald Bailey, zijn noodbruggen die met mankracht snel in elkaar gezet kunnen worden. Een soort Meccano. Ook na de oorlog zijn ze veel gebruikt, zoals hier bij de Deltawerken. Foto W. Spilt. |
|
Eindhoven, 15 juli 1997. Elementen van baileybruggen zijn gebruikt in de stationskap uit 1956. Op de treinaanwijzer een oproep van Philips: "Let's make things better". Ik zou zeggen: doe dat dan en val je klanten hier niet mee lastig. |
|
Deventer, 23 juli 1978. Deze baileybrug over de IJssel is in 1945 gebouwd door het Corps of Royal Engineers. De "Catherina Miller Bridge" was bedoeld als tijdelijke noodbrug, maar is pas in 1982 vervangen door een nieuwe spoorbrug. Foto Fons van der Jagt. |
ErasmusbrugChipkaart met een foto van de Erasmusbrug in Rotterdam, bijgenaamd De Zwaan. Ook bekend van de ontwerpfout die na de oplevering in 1996 aan het licht kwam toen het een beetje ging waaien. Deze fout, waardoor de brug gevaarlijk ging zwabberen, is met wat kunstgrepen hersteld. De ontwerper van deze brug, Ben van Berkel, heeft grote bezwaren tegen het afbeelden van zijn geesteskind in publicaties. Daar heeft hij zelfs processen om gevoerd. Vandaar dat ik deze kaart graag op mijn site zet. |
De geheimen van een eurobiljetAquaduct op 5-eurobiljet. De tekenaar hiervan moeten we maar geen echte bruggen laten ontwerpen. De helft van de pilaren van de bovenste brug rust op de zwakste plekken van de onderste brug. In 2013 verscheen een nieuwe versie van dit biljet, met nog steeds dezelfde constructiefout. Aan de letter voor het serienummer kon je vroeger zien uit welk land een eurobiljet kwam: B = Litouwen, C = Letland, D = Estland, E = Slowakije, F = Malta, G = Cyprus, H = Slovenië, L = Finland, M = Portugal, N = Oostenrijk, P = Nederland, R = Luxemburg, S = Italië, T = Ierland, U = Frankrijk, V = Spanje, X = Duitsland, Y = Griekenland, Z = België. (Op biljetten gedrukt na 2013 staan twee letters voor het serienummer. Hieraan is het land van uitgifte niet meer te zien, alleen wie het biljet heeft gedrukt. Bijvoorbeeld eerste letter P = Joh. Enschedé in Haarlem.) |
De langste brug van Europa. Door A.C.W. van der Vet, hoofdredacteur Algemeen Dagblad te Rotterdam. Stichting IVIO. AO-reeks nummer 998, 7 februari 1964. De langste brug van Europa was in 1964 de ruim 5 kilometer lange brug over de Oosterschelde, tussen Schouwen-Duiveland en Noord-Beveland. Het is geen spoorbrug maar een verkeersbrug. Deze verbinding is aangelegd als aanvulling op de Deltawerken. Inmiddels ligt ook de Oosterscheldedam tussen deze twee eilanden. |
|
De brug die noord en zuid vereent. Martien Beversluis. Bosch & Kuining, Baarn. Een lang, dramatisch gedicht dat in 1936 werd geschreven in het kader van een door de AVRO uitgeschreven prijsvraag ter gelegenheid van de inwijding van de nieuwe studio van die omroep.Het onderwerp van het gedicht is de verkeersbrug over de Moerdijk die in 1936 in gebruik werd genomen. Er lag sinds 1872 al een spoorbrug. Beide bruggen zijn later vervangen: de spoorbrug in 1955, de verkeersbrug in 1978. Sinds 2006 is er nog een derde brug: voor de HSL naar Brussel. Martien Beversluis (1894-1966) was dichter en journalist. Aanvankelijk was hij socialist; hij werkte onder andere voor de VARA. Later veranderde zijn politieke opvattingen: in 1940 werd hij lid van de NSB en in 1942 van de Nederlandsche SS. Na de oorlog werd hem daarom een lang publicatieverbod opgelegd. Hij schreef nog enkele dichtbundels en toneelstukken. |
|
Bruggen in Nederland. Door Henk de Jong & Nico Muyen. Uitg. Atrium, Alphen aan den Rijn, 2001. ISBN 9061139325. Mooi boek, in 2004 voor een grijpstuiver gekocht bij De Slegte. Vaste bruggen, beweegbare bruggen, materialen (gietijzer, welijzer, staal, beton, aluminium, kunststof), Romeinse bruggen, middeleeuwse bruggen, schip- en pontonbruggen, vlotbruggen, pontonvlotbruggen, valbruggen, oorgatbruggen, ophaalbruggen (waaronder Strausz-bruggen), basculebruggen, dubbele basculebruggen, rolbasculebruggen, rolbruggen, vakwerkbruggen, vierendeelbruggen, boogbruggen, tuibruggen, kokerliggerbruggen, staal-betonbruggen, draaibruggen (waaronder kraanbruggen en pontondraaibruggen), hefbruggen, pontbruggen. |
|
Zie ook: