Treinstellen plan T en V (fotopagina)

Terug naar de tekstpagina



Hulshorst, begin jaren zestig. "Treinstel Toekomst": het prototype van Plan T. Treinstel 501 had aanvankelijk
laaggeplaatste koppelingen. Naar een poster van NS uit 1965.


Nunspeet, 27 juli 1969. Treinstel 401, de eerste Plan V, in 1966 gebouwd door Werkspoor. Foto Fons van der Jagt.


Amsterdam, 17 augustus 1969. Treinstel 529 passeert de halte Hembrug. Foto Fons van der Jagt.



Oosterbeek Hoog, 1963. Treinstel plan T tijdens een proefrit op weg van Arnhem naar Utrecht. De stellen zouden in mei 1964 officieel in dienst komen. Foto's Wietze Landman.


 

In 1964, toen de NS 125 jaar bestond, maakte Koningin Juliana een rit met de modernste trein die er toen was: Treinstel Toekomst, ofwel treinstel 501. Dit zijn twee stills uit het Polygoonjournaal. Klik hier voor meer Polygoonjournaals met spoorwegen als onderwerp.


Den Helder, 25 juli 1967. Een van de eerste treinstellen Plan V, gebouwd door Werkspoor, hoogstens een jaar oud.


Alkmaar, 29 juli 1967. Treinstellen plan V op het opstelterrein.


 

Leiden, 26 juli 1968. Een van de eerste gele treinstellen op NS-rails. De eerste Plan V in deze kleur was de 431. De gele kleur was bedacht om de grauwe stations wat op te fleuren. Bij wijze van "proefbedrijf" werden de eerste gele treinstellen ingelegd tussen Utrecht en Leiden. De tweede foto is gemaakt op 12 november 2004. Treinstel 926 aan kop van een trein naar Utrecht.


 

Alkmaar en Uitgeest, 26 juli 1968. Treinstellen 426 (Bk-bak) en 405 (ABDk-bak).


Utrecht Overvecht, 28 juli 1968. Een treinstel plan V komend uit de richting Blauwkapel. Het is geen trein uit Baarn, want die reden naar Utrecht CS altijd via het linkerspoor. Het zou dus een trein uit Hilversum of Amersfoort kunnen zijn. De in 1968 in gebruik genomen halte Overvecht werd nog maar matig bediend: de stoptreinen van en naar Hilversum en Amersfoort stopten slechts één keer per uur. De treinen van en naar Baarn reden zelfs altijd door.


 

Hilversum, 23 oktober 1968. Treinstel 518 loopt binnen als trein 1842 naar Amsterdam. De tweede foto is op dezelfde dag gemaakt. Treinstellen 430 en 408 als trein 3748, kort na vertrek uit Hilversum Sportpark.


Hilversum Sportpark, 28 oktober 1968. Treinstel 402 op weg naar Utrecht.


 

Hilversum, 8 november 1968. Simultaanvertrek van treinstel 501 naar Utrecht en mP 3001 naar Amersfoort. Tweede foto: treinstel 511 in Utrecht CS, op 27 december 1968.


Hilversum, 5 april 1969. Treinstel 504 als trein Amsterdam-Amersfoort.


Bussum Zuid, 19 april 1969. Treinstel 502 als stoptrein 1838 Amersfoort-Hilversum-Amsterdam.


 

Baarn, 10 april 1969. Treinstel 521 komt binnen uit Amersfoort. Tweede foto: Hilversum, 7 september 1969. Treinstel 512 als trein 1843 naar Amersfoort. Let op het NS-vignet dat inmiddels in de gele baan is verwerkt.


 

Amersfoort, 15 mei 1969. Treinstel 502, komend uit de richting Hilversum. Tweede foto: Amsterdam CS, 1 juli 1969. Treinstel 514. Tegenwoordig zijn ook de sporen op deze foto overkapt.


 

Haarlem, 1 juli 1969. Loc 2416, een ongevallenrijtuig (voormalig bagagerijtuig) en de ABDk-bak van treinstel 412.


Hilversum, 8 september 1969. Treinstel 525 op kop van trein 1839 naar Amersfoort.


Amersfoort, 28 juli 1970. Drie generaties treinstellen in de nieuwe gele huisstijl van de NS: 299, 465 en 737. Treinstel 299 was een van de vier tweetjes mat. '46 waarop deze huisstijl is uitgeprobeerd. Helemaal links nog een groene plan T of V.


Haarlem, 26 juli 1970. Treinstel 444.


 

Machinist op treinstel 511, onderweg van Den Haag HS naar Haarlem op 31 juli 1970. Tweede foto: dit treinstel na aankomst in Haarlem; daarachter treinstel 436.


Hilversum, 5 januari 1971. Treinstellen 481 en 436 als stoptrein Amsterdam-Amersfoort.


 

Hilversum, 15 mei 1971. Treinstel 430 (nog groen) als trein naar Utrecht, en treinstel 433 als trein naar Amersfoort. Tweede foto: een stoptrein bij binnenkomst uit de richting Amsterdam: 421 (groen met gele bh) en 808.


Hilversum, 15 mei 1971. Treinstel 407 bij het inrijsein uit de richting Amsterdam.


 

Baarn, 1 augustus 1971. Groen treinstel 528 als stoptrein naar Amersfoort. Treinstellen 442 en 815 als stoptrein naar Hilversum.


Baarn, 1 augustus 1971. Treinstel 518 vertrekt naar Hilversum, gefotografeerd vanaf de voetbrug.


Amersfoort, 1 augustus 1971. Twee gele treinstellen plan V.


 

Hilversum, 16 oktober 1971. Vertrek van een stoptrein naar Amersfoort.


 

Hilversum, 11 juni 1972. Treinstel 529 is als stoptrein onderweg van Amsterdam naar Amersfoort.


 

Hilversum, 11 juli 1972. Treinstel 841 op weg naar Amsterdam. Tweede foto: Hilversum, 12 juli 1972. Treinstel 476 uit Utrecht op weg naar Amsterdam.


 

Hilversum, 12 juli 1972. Treinstel 472. Tweede foto: Hilversum, 19 augustus 1972. Treinstel 473. Deze twee treinstellen plan V waren bij wijze van proef voorzien van pulssturing. De pulssturing is later verwijderd. Als je in een trein zat waarin een van deze treinstellen meereed, was dat duidelijk te merken: deze treinstellen trokken namelijk sneller op dan de andere.


 

Hilversum, 13 juli 1972. Treinstel 843 loopt binnen uit Utrecht, rechts locomotor 243. Op de tweede foto treinstel 462 als stoptrein Utrecht-Amsterdam.


Utrecht CS, 24 februari 1973. Treinstel 479 loopt binnen op het besneeuwde buurtstation.


Utrecht CS, 24 maart 1973. Treinstel 401, de eerste plan V. Het treinstel is al geel geschilderd, maar heeft nog een tyfoonrooster uit de groene periode. Tweede foto: treinstellen 402 (geel) en 430 (groen).


 

Utrecht CS, 24 maart 1973. Treinstel 419. Dit zou in 2004 de meest gefotografeerde plan V worden, nadat het weer in zijn groene kleur was teruggebracht. Zie foto's verderop.


 
 

Amersfoort, 31 maart 1973. De vier bakken van treinstel 513: Bk, AB, BD, Bk.


Utrecht, 1 augustus 1973. Het lichtseinstelsel 1946 kende ook dwergseinen. Deze waren eveneens voorzien van één lamp, waarbij door middel van gekleurde glaasjes drie kleuren konden worden getoond. Links komt treinstel 807 binnen uit Hilversum, terwijl tegelijk treinstel 472 binnenkomt uit Baarn. Vanaf Utrecht Overvecht heeft de trein uit Baarn links gereden. Treinstel 472 was net als treinstel 473 in die jaren voorzien van een experimentele thyristorschakeling (pulssturing).


 

Amsterdam CS, 7 april 1973. Treinstel 515 vertrekt naar Hilversum. Tweede foto: Amsterdam Sloterdijk, 26 mei 1973. Treinstel 529.


 

Rotterdam, 14 juli 1973. Drie jaar na Spoorslag '70 nog steeds groen: treinstel 513 en 326.


Hollandsche Rading (Zwaluwenberg), 10 maart 1973. De machinist van treinstel 482, op weg naar Utrecht, lijkt nogal verdiept in zijn krant te zijn.

Voormalig conducteur Henk van Driel mailde in februari 2014 dat hier niets bijzonders aan de hand is.


 

Hollandsche Rading, 8 september 1973. Een plan V naar Utrecht, gefotografeerd met een tussen de rails geplaatste camera.


Werkplaats Haarlem, 27 oktober 1973. Treinstellen 142 en 501. Het elektrische stel is duidelijk iets hoger dan het dieseltreinstel. Ook de koppelingen zitten op verschillende hoogte. Treinstel 501 had de eerste paar jaar overigens nog laaggeplaatste koppelingen.


 

Utrecht CS, 16 februari 1974. Treinstel 474 en een soortgenoot langs de perrons van het buurtstation. Tweede foto: Amsterdam Sloterdijk, 18 mei 1974. Treinstel 504, komend uit de richting Amsterdam CS.


 

Hilversum NOS, 15 februari 1975. Treinstel 501 loopt binnen uit Amsterdam. Tweede foto: Utrecht oostzijde, 10 oktober 1976. Parallelvertrek: links een trein naar Den Bosch, rechts een trein naar Arnhem.


 

Amersfoort, 14 augustus 1977. Treinstel 466 vertrekt vanaf het "zakspoor" naar Amsterdam. Een zakspoor is een in het perron doorlopend kopspoor. Tweede foto: Den Haag CS, 18 augustus 1977. De ABDk-kop van treinstel 401. Daarachter onder andere een Hondekop en loc 1501.


Overstappen in Tiel, op 21 augustus 1983. Links treinstel 853 uit Utrecht, rechts treinstel 173 naar Nijmegen.


 

Woerden, 3 mei 1984. Treinstel 940 onder de inmiddels verdwenen voetgangersbrug. Tweede foto: zelfde station, 14 juni 1986. Een plan T en plan V uit de richting Gouda.


Utrecht Blauwkapel, 23 juli 1989. Treinstel Plan V op weg van Hilversum naar Utrecht. Rechts mijn gele Lada. Dit is een van de oudste AHOB's van Nederland. Het was ook een erg drukke overweg. Tegenwoordig rijden de meeste treinen via een fly-over die links van de overweg loopt. De foto is gemaakt vanaf het bordes van seinhuis Blauwkapel, dat niet meer als zodanig in gebruik is.



Madurodam, 29 mei 1993. Een plan V in het havengebied. Klik hier voor meer Madurodam.


Tot 1992 waren de afdekplaten van de koppelingen rood. Daarna begon een grote vergelingsoperatie, waarvan de zin niet iedereen duidelijk was.

In juni 1995 signaleerde ik zelfs een lichtgevende bh. Erfenis van een NVBS-excursie met een Hondekop. Deze beschildering was bedoeld om fotografen langs de lijn dwars te zitten. De bh is daarna gaan rondzwerven op andere treinstellen, zoals deze Plan V. Tegenwoordig rijden treinstellen heel vaak topless rond. Dat scheelt vast veel moeite voor het rangeerpersoneel, maar echt goed voor de koppelingen lijkt het me niet.


Utrecht, 14 april 1995. Een elektrisch DE-treinstel! Bij wijze van proef had Douwe Egberts koffieautomaten geïnstalleerd in de treinstellen 401 t/m 412. Dit is treinstel 403. Het stel is duidelijk herkenbaar aan de rode reclames die over de zwenkdeuren zijn geplakt.



In de bossen bij Beerze, 21 augustus 1995. Plan V op weg van Zwolle naar Emmen.


 

Eindhoven, 15 juli 1997. Treinstel 405 met gerenoveerd interieur. Op de treinaanwijzer een oproep van Philips: Let's make things better.



Haarlem, 21 augustus 1998. Treinstel 501, afwijkende eenling in de serie Plan T. Daarachter een trein van Lovers Rail.

Het meest opvallende verschil met de andere vierwagenstellen is het motorrijtuig: bij prototype 501 was dat een AD-rijtuig, bij de rest een B-rijtuig. Ook de schuifdeuren van de bagageruimte wijken af. De eerste paar jaar had de 501 ook lage koppelingen. Vanwege de afwijkende indeling waren er geen bakwisselingen mogelijk met andere treinstellen. In 2003 is het treinstel gesloopt.


Maartensdijk, 23 maart 2001. Een treinstel plan T op weg naar Utrecht. Het is een gerenoveerd treinstel, wat te te zien is aan de zwarte "bril". De twee buitenste ruitjes van de treinstellen plan V en T zijn rond 1995 vervangen door ondoorzichtig materiaal. Bij de gerenoveerde treinstellen plan T zijn deze dichtgemaakte ruitjes zwart, bij de andere treinstellen geel.


Utrecht, 29 juli 2002. Een setje Plan V's loopt binnen uit de richting Gouda.


 

Bilthoven, 4 september 2002. Een trein naar Baarn passeert de experimentele 'adob'. De witte cilinder bevat de radar die signaleert of er weggebruikers zijn die zich hebben laten insluiten tussen de dubbele bomen. Als dat het geval is, worden de machinisten door middel van aan de bovenleidingportalen gemonteerde lichtsignalen gewaarschuwd. Eén zo'n lichtsignaal is helemaal rechts op de foto te zien. Tweede foto: Bilthoven, 27 december 2002. Treinstel 960 als trein Baarn-Utrecht.


Amsterdam, 20 maart 2003. Treinstel 402 onder de eerste overkapping uit 1879. De tweede kap stamt uit 1922.


Naarden-Bussum, 5 augustus 2003. ABk 925 en Bk 843.


Culemborg, 21 januari 2004. Treinstel 871 op kop van een stoptrein naar Geldermalsen.


Houten Castellum, 21 januari 2004. Treinstel 517 rijdt richting Culemborg. Rechts een tram die de verbinding tussen Houten en Houten Castellum verzorgt. Deze fotomontage is gepubliceerd in Op de Rails 2013-5, blz. 269.


Houten Castellum, 21 januari 2004. Treinstel 911 met twee andere plan V.


Houten, 21 januari 2004. Een plan V gezien door de vernielde ruit van een wachthokje.


Maartensdijk, 12 maart 2004. Treinstel 529 op weg naar Utrecht.



Maartensdijk, 12 maart 2004. Op initiatief van een aantal enthousiastelingen was treinstel 419 teruggebracht in de oorspronkelijke kleuren. Een paar weken lang, totdat de revisietermijn was verstreken, werd het stel gebruikt voor wegleerritten. Op de eerste foto is het treinstel op weg naar Hilversum; een half uur later keert het terug naar Utrecht. Aan het groen schilderen van treinstel 419 heb ik dankzij de oude foto's op mijn site een bescheiden bijdrage mogen leveren. Voor meer zie Wegleren met treinstel 419.


 

Rhenen, 5 mei 2004. Treinstel 507. Rhenen is tegenwoordig een kopstation, maar vroeger was het een station langs de spoorlijn Amersfoort-Kesteren waarover zelfs internationale treinen reden van Amsterdam naar Duitsland.


 
 

Baarn, 13 mei 2004. Cabine 2 van treinstel 504 (Bk-bak). Het linkerklapstoeltje is verdwenen.


 
 

Werkplaats Haarlem, 12 juni 2004. Uitgebrande cabine van een treinstel plan T. Ook de achterliggende coupé's hebben grote schade opgelopen. Foto's gemaakt tijdens een open dag.


Werkplaats Haarlem, 12 juni 2004. Binnen de werkplaats mocht niet worden gefotografeerd. Ik fotografeerde hier een plan V en een Sprinter die met behulp van luchtkussens eenvoudig kunnen worden verplaatst door de hal.


Eindhoven, 6 augustus 2004. Dit tafereeltje werd gefotografeerd door Arnold de Vries.


Bilthoven, 13 november 2004. Loc 1302 bracht treinstel 114 over van Blerick naar Zwolle. Dat leverde niet zo'n spannende foto op, vandaar dat ik een animatie heb gemaakt waarbij duidelijk het verschil tussen plan U en plan V/T is te zien.


Hilversum, 2 december 2004. Radio 538 organiseerde "Sintercity". Een kleine rondrit met plan V 472 van Hilversum naar Amsterdam en Utrecht (optreden en uitzending) en weer naar Hilversum. Hier staat de trein gereed voor vertrek naar Amersfoort nadat alle reizigers zijn uitgestapt. Geluksplaatje: toestel hoog boven het hoofd houden, gokken voor de juiste richting en afdrukken. En gelukt! Aldus Raymond v.d. Hoven die deze foto toezond.


Op de linkerfoto de binnenkant van de neus van een Plan V. Bovenin is de achterkant van het middelse frontsein te zien. Onderin de koelcompressor en de elektromotor voor de cabine-airco, en rechts daarvan de bedrading en relais voor de ARR (Automatisch Rit Registratie). De foto is gemaakt door Jurian Driesten, die daarvoor een luik in de machinistencabine mocht openen.

Rechterfoto: Utrecht, 18 augustus 2005. Treinstel 913 is net als enkele andere Plan V's ingericht voor eenmansbediening op het traject Dordrecht-Geldermalsen (Ddr-Gdm). In de machinistencabines is een kastje aangebracht waarmee de machinist de deuren van de trein kan sluiten. Nieuw is dit niet: ik heb verschillende keren meegemaakt dat de conducteur niet kwam opdagen, waarna de machinist in zijn eentje op pad ging. Die moest dan wel zijn cabine verlaten om de deuren van de trein te kunnen sluiten. Heel erg veilig is dat natuurlijk niet: er zal maar eens vervelend publiek in de trein zitten. De rode symbolen in de grijze band geven de plek aan waar de bak van de trein op kan steunen, als het draaistel wordt verwijderd.


Bilthoven, 9 mei 2005. Treinstel 509 (Plan T) als stoptrein op weg van Amersfoort naar Utrecht.


Bilthoven, 8 juli 2005. Treinstel 901 op kop van een trein naar Baarn.


 

Zwolle, 10 december 2005. Op deze dag deden voor het laatst Railhoppers dienst tussen Zwolle en Emmen. Met ingang van de nieuwe dienstregeling werden ze vervangen door Plan V. Op treinstel 964 wordt hier door middel van plakletters aandacht aan besteed. De Railhoppers 2106 en 2105 worden in de mist weggerangeerd, terwijl de frontseinen nog branden. Foto's Stefan van de Werken.


Abcoude, 12 maart 2006. Treinstel 936 en een andere Plan V op weg naar Amsterdam. De trein rijdt over de hefbrug over Het Gein. Deze brug is inmiddels vastgezet, maar de afsluitlantaarns zijn nog steeds aanwezig. Foto Bart Gerritsen.


Bunnik, 19 januari 2007. Plan V 880 als spitstrein naar Veenendaal Centrum. Op de koersrol stond "extra trein".


Wijhe, 25 maart 2007. Plan T 515 en Plan V 825 zijn als IC 3743 onderweg naar Arnhem en passeren hier de molen in Wijhe. Foto Fokko van der Laan


In de tuin van Rotterdam, 1 juni 2007. Treinstel 864 in Arriva-uitvoering voor de dienst tussen Dordrecht en Geldermalsen. Foto Willem van der Houven.




Utrecht Overvecht, 10 maart 1973 en 10 oktober 2005. De treinstellen Plan V rijden al decennia onverstoorbaar hun rondjes. Met de instroom van nieuwe Sprinters, vanaf 2008, zal hieraan een einde komen.


Avondstemming in Driebergen-Zeist, 26 januari 2008. Treinstel 509, een van de oudste treinstellen van NS. In de loop van dit jaar gaat deze serie geheel buiten dienst. Is er al een vereniging voor het behoud van een Plan T opgericht...?


Tiel, 28 juni 2008. Treinstel 508. De blonde dames zijn vermoedelijk op weg naar de festiviteiten
die in het kader van Roze Zaterdag in Tiel plaatsvonden. Foto Gérard van Teeffelen.


Haarlem, 30 augustus 2008. Treinstel 508 begint aan een rit over de Oude Lijn. Dit zal zo ongeveer het oudste nog dienstdoende treinstel van NS zijn. De eerste stellen van Plan T zijn te herkennen aan de ventilatiekappen boven het motorrijtuig. Aanvankelijk werd de koellucht voor de tractiemotoren vanaf de onderkant van de trein aangezogen. Dat leverde al snel problemen op, doordat die openingen verstopt raakten door stof en vuil. De ventilatieopeningen zijn later naar het dak verplaatst. Bij de bestelling van IRM, dertig jaar later, werd dezelfde fout gemaakt. En over weer dertig jaar, wanneer er een nieuwe trein wordt ontworpen, roept iemand: weet je wat, we doen de ventilatieopeningen onder de trein, veel handiger!


Wijster, 12 oktober 2008. Een zwaar toegetakeld treinstel 472 op het brandweeroefenterrein. Foto Fokko van der Laan.


Baarn, 29 december 2008. Treinstel 470 begint aan zijn rit over de Stichtse Lijn.


Bunnik, 29 maart 2009. Een Plan V gaat als museumpendel kopmaken in Driebergen.


Nunspeet, 24 april 2009. Leeg materieel (957 en 961) op weg van Zwolle naar Amersfoort. Een bekende machinist zag een camera en maakte het bekende gebaar: de Dolf! Foto Rein van Putten.


Bunnik, 26 januari 2010. Treinen naar Utrecht en naar Rhenen. Plan V reed toen nog volop in de sprinterdienst.


Een rit met treinstel 964

Op 19 januari 2010 maakte ik een rit met treinstel 964 van Woerden naar Holendrecht.



Treinstel 520 als Vrijheidstrein

Baarn, 30 april 2010. Treinstel 520 als "vrijheidstrein" op spoor 1.

De trein ‘Stilstaan bij vrijheid’ reed gedurende vijf weken door het hele land in het kader van het lustrumjaar 65 jaar Viering Bevrijding. De honderd meter lange vrijheidstrein (treinstel 520) is van binnen en van buiten omgebouwd tot een bijzondere rijdende expositie. In de trein staat de vraag centraal wat er nodig is voor vrijheid wereldwijd. De vrijheidstrein is een project van het Nationaal Comité 4 en 5 mei in samenwerking met de NS en vele andere partijen. Door de week reed de vrijheidstrein mee in de reguliere NS-dienstregeling. Op zaterdagen reed de trein speciale routes en vonden er in de trein debatten met studenten plaats. Op zondagen stond de vrijheidstrein de hele dag stil op een station in het kader van 'Actie Niet Weggooien', een samenwerking van de oorlogs- en verzetsmusea.


Utrecht, 16 mei 2010. Treinstel 520 was na 5 mei nog enige tijd te zien bij het Spoorwegmuseum.




Utrecht, 13 juli 2011. Treinstel 520, dat in april en mei 2010 dienst heeft gedaan als "vrijheidstrein", is overgebracht van het opstelterrein aan de Cartesiusweg in Utrecht naar de Dijksgracht in Amsterdam. Het stel werd getrokken door loc 203-4 van Volker Rail. Op Utrecht GE moest de loc omlopen en konden we het treinstel even los fotograferen en filmen. Als remvoertuig reed treinstel 880 mee. Ter verhoging van de feestvreugde kwam ook loc 1506 van HUSA nog even langszij. Meer over oorlog en vrede.



Bunnik, 7 april 2011. Twee treinstellen Plan V zijn op weg van Utrecht naar Rhenen.



Utrecht, 8 april 2014. Pendeltrein naar het Spoorwegmuseum. Om niet in de war te raken met al die andere plan V's, heeft treinstel 444 een nieuw nummer gekregen: NL NS 94844353444-1.


Bijzondere foto, op 8 november 2014 gemaakt door Henk Koster.


Arnhem, 7 mei 2015. Treinstel 947 in de pendeldienst naar Ede-Wageningen.


Ede-Wageningen, 7 mei 2015. Donkere wolken hebben zich samengepakt boven treinstel 950.


Maastricht, 8 september 2015. NMBS 398 ('Break') en NS 444 ('Plan V'). Ik maakte deze foto toen we met de trein op weg waren van Racour naar Schin op Geul.


Oosterbeek, 9 december 2015. Treinstel 455 op weg van Arnhem naar Ede-Wageningen, enkele dagen voordat dit materieel uit de dienstregeling zou verdwijnen. Hierna zouden nog enkele maanden enige stellen als reserve worden aangehouden.


Afscheid Plan V, 25 september 2016

Spoorwegmuseum, 25 september 2016. Eindpunt van de afscheidsrit met vier treinstellen Plan V. Directeur Marten Foppen neemt treinstel 876 in ontvangst. De andere stellen gaan op weg naar hun laatste bestemming: de sloop.



Terug naar de tekstpagina





vorige       start       omhoog