Mijn modellen

Ik ben van een generatie die de opwindtrein heeft gekend. Later werd dat een Märklinbaan op zolder. Ik heb veel bewaard, maar dat staat nu in vitrines. Mijn dochters hebben me geen excuus geboden om een nieuwe treinbaan op te bouwen.

Met modeltreinen speel ik alleen nog in mijn fantasie. De treinen op het emplacement Utrecht zijn gefotografeerd op 6 maart 1970. Rechts post A.

Een deel van de speelgoedtrein van mijn vader. De loc is gebouwd door Kraus & Co (jaren dertig). De tender hoort duidelijk niet bij de loc, of misschien ook juist wel. Op de achtergrond een blikken seinhuis, stationsgebouw en kiosk. Tweede foto: mijn eigen opwindlocomotief, gekregen omstreeks 1956, met daarachter enkele wagons uit de jaren dertig. Mijn broer en ik speelden altijd met deze twee treinen. Van mijn eigen trein zijn alleen de loc en de rails bewaard gebleven.

Omstreeks 1960 kreeg ik mijn eerste elektrische trein, van Märklin. Geleidelijk ontstond op zolder een tamelijk grote baan, met vijf locomotieven en twee transformatoren. Ik was meer aan het knutselen met elektrische schakelingen dan met het mooi maken van de baan. Op deze foto's de tenderlocs DB 89 028 en 81 004 van Märklin, met divers uit Märklin-bouwpakketten afkomstig materieel. De laatste loc heeft op afstand bedienbare koppelingen.

Een tenderlocje met tweeassers van Märklin. Tweede foto: loc 102 van de Eggerbahn, met rijtuigen en goederenwagens.

De NS 1101 van Märklin. Op beurzen gesignaleerd voor honderden euro's, maar deze is niet te koop. Aan de haak een goederenwagen met sluitlichten, die ik van mijn grootvader cadeau heb gekregen.

Herinneringen aan mijn overleden zwager: een gietijzeren fantasieloc, en een asbakje dat hij ooit cadeau kreeg van een bewoner uit het internaat waar hij werkte, nadat die een treinreis had gemaakt. Tweede foto: een blik handgestookte stoom uit 1994, gekocht in het Spoorwegmuseum, en de wekker die mij 's ochtends met stoomtreingeluiden wakker maakt.

Telefoontoestel in de vorm van een Amerikaanse loc: "Crescent 1925", in 1995 voor mijn verjaardag gekregen. Tweede foto: een door mijn zus op een veiling gekochte "Piston Blue Mountain", een 35 cm lange loc die zelf zijn weg zoekt door de kamer. Met licht en geluidseffecten.

De Arend met drie rijtuigen, in 1989 uitgegeven ter gelegenheid van het 150-jarig jubileum van de spoorwegen. Op de voorgrond de eerste Duitse locomotief, gedacht als kerstboomhanger. Tweede foto: een opwindbare dubbeldekkertram uit Hongkong, met daarnaast een tot snoepblik gemutileerde LMS-locomotief (beide eind vorige eeuw).

Op batterij aangedreven treintje met kerstman, in 2002 gekocht bij Tuincentrum Overvecht. Op de tweede foto een Japanse trein, eveneens aangedreven door middel van een batterij.

5 december 2003

Daar hoog in de bergen, daar woont een Chinees. Die maakt z'n kousen van rendierenvlees. Je vraagt je af: waarom begint een gedicht nou zo. Wat krijg ik in GODSNAAM voor kado? Helaas, ook de Sint heeft geen idee. Het moest rijmen, dus doe het er maar mee! Het zijn geen sokken, mocht je dat soms denken. Nee, de Sint zal jou iets unieks gaan schenken. Want wag zag hij speurend op het internet? Nico heeft zijn eigen website opgezet! Nou, dat moet beloond, dit is heel bijzonder. Hoe is het technisch mogelijk, het is een wonder! Daarom pak uit, je vindt het vast heel fijn. Om met de Kerst te spelen met zo'n leuke tr..n!

5 december 2004

Lieve Nico. Dit kado heb je al, maar Sint wist ook niet wat hij voor jou kopen zal. Hij weet dat je hier blij mee bent, het is eigenlijk niet iets voor zo'n grote vent. Het is een beetje als straf, want van je "originele" lijstje stond Sint niet paf! Groetjes Sint en Piet.

Vier locomotieven die ik ooit zelf uit een bouwpakket heb tevoorschijn getoverd. Het zijn modellen schaal 1:87. De locs zijn 01 118, 41 334, 38 3292 en British Railways 51212. Het laatste model heb ik in de jaren 70 in elkaar gezet. In die tijd heb ik ook een Engels conducteurswagentje gebouwd; dit heb ik later gemonteerd op het onderstel van een Märklinwagentje.

Een zeldzaam model (schaal 1:43) van een Lada 2101, gemaakt in Rusland. Motorkap en kofferbak kunnen open. Mijn vader kreeg dit model cadeau toen hij een echte Lada kocht. Toen ik in 1979 in de DDR was, zag je overal Trabantjes rijden. Voor deze tweetaktauto's met kunststof carrosserie bestonden wachtlijsten van tien jaar of langer. De Trabant is inmiddels vrijwel uitgestorven. Ik zag er in 2004 tenminste geen een meer rijden. Wel kun je in elke souvenirwinkel miniatuur-Trabantjes kopen. Voor nog geen 5 euro kocht ik deze "Trabi" in Wernigerode.

In 1986 kocht ik in Londen deze dubbeldekker en taxi. De dubbeldekkers vierden in 2004 hun 50-jarig bestaan. Ze worden met uitsterven bedreigd: zie Afscheid van de Routemaster. De taxi's worden tot de dag van vandaag nog gebouwd.

Mercedesbus "de Bestemming" (uit kerstpakket Fortis). Daf-opleggers (in 2003 cadeau bij een krat Grolsch, in 2005 bij een paar pakken DE-koffie).

In mijn jeugd was mechanisch speelgoed van blik. Dat ging gauw kapot, dus er is weinig tot niets van bewaard gebleven. Op 28 april 2004 kreeg ik voor mijn verjaardag twee blikken treinen, made in China. Een soort modelbaan waarop twee treintjes rondrijden en die je kunt laten stoppen op de stations. Links een opwindlocomotiefje dat in mijn handpalm past, en dat tien seconden als een razende over de vloer kan rondrijden.

Staphorst, augustus 2003. Gekocht in een souvenirwinkel. Een blikken locomotief: iets anders op spoorgebied was er niet te vinden. Staphorst ligt wel vlak bij een spoorlijn, maar het dichtstbijzijnde station is Meppel. Opwindmechanisme, met whoo whoooo-geluiden, Lucky Toys Industries, Delhi.

Pomplorrie, gekocht in het Spoorwegmuseum in Utrecht op 3 juni 2005.

Sneek, Nationaal Modelspoor Museum, 23 april 2005. Hier kocht ik dit trammetje, dat ik vervolgens fotografeerde op de spoorbaan bij het museum.

Begin 2007 is Editions Atlas in Nederland begonnen met de uitgifte van een serie automodellen, naar tekeningen uit de albums van Kuifje. Voor enige euro's wilde ik het eerste model (Cadillac Fleetwood convertible sedan uit 1938) wel in huis halen. Deze auto reed rond in Tintin au Tibet (Kuifje in Tibet). Ik moet zeggen dat het model er zeer verzorgd uitziet (metaal, schaal 1:43), maar ik hoef de rest van de serie niet te hebben. Te duur en het interesseert me ook te weinig.

Handgemaakte koektrommel in de vorm van de Roter Pfeil, in juli 2007 gekocht op het station van Basel SBB. Bijna 70 frank (zo'n 40 euro), maar in het blik zat ook nog 400 gram Basler Läckerli, spreek uit "lekkerlie". Het ging mij natuurlijk niet om deze Zwitserse zoetigheid maar om het treintje.

Blikken model van de Schienenzeppelin, in augustus 2009 gekocht in het winkeltje van het Deutsches Technik Museum in Berlijn. Het model is gemaakt door Schylling, Rowley (GB) en past op rails van schaal 0. Voor de foto heb ik de blikken rails van mijn opwindtrein tevoorschijn gehaald. Mijn model draagt het unieke nummer 2613. Ik betaalde 24,90 euro.

Spoor ZZ, schaal 1:300, spoorwijdte 4,8 mm. Dit is een model van de eerste generatie Japanse kogeltreinen: de "Hikari" uit 1964. En het rijdt nog ook! Het motortje wordt aangedreven door een knoopcel (rechts op de foto). Het in elkaar zetten is dankzij de heldere gebruiksaanwijzing niet moeilijk. Er zijn verschillende modellen te koop, inclusief perronnetje, maar rails zijn niet los leverbaar. Je moet het dus doen met het ovaal dat bij zo'n treintje wordt geleverd, of zelf gaan knutselen. Of gewoon in een vitrine zetten. Er bestaan trouwens ook motorloze modellen.

In het midden "The Knight Bus", een tripledeks Routemaster. De locomotief van de "Hogwarts Express" komt eveneens uit de Harry Potter-stallen. Het is loc 5972 "Olton Hall" uit de Hall Class van de Great Western Railway, voor de film­opnamen geschilderd in LMS-kleuren en rijdend onder de naam "Hogwarts Castle". Er zijn ook rijdende modellen leverbaar, onder andere van Märklin. Links een Citroën 2CV uit een serie die eind 2002 begon te lopen (uitgever Hachette). Ik heb alleen dit eerste model gekocht, voor een paar euro. Voor de rest moest de hoofdprijs worden betaald, dus laat maar.

V200 054 en V320 001 van de DB. Motorloze schaal N-modellen van CIL (Compañia International del Libro). Ik heb er meer, ook van andere merken.

Opwindlocomotiefje, cadeau gekregen van de organisatie van het stationsfestival op 3 oktober 2009 in Hilversum. Voor alle fotografen die materiaal beschikbaar hadden gesteld voor de fototentoonstelling in de stationstunnel was zo'n aardigheidje beschikbaar. Nee, rijk word je niet van deze hobby, althans niet rijk in de vorm van geld.

Locomotief gemaakt van restjes blik en drie bougies. Sinterklaascadeau uit 2012. Het dak komt van een blikje 'Three Horses Beer' (THB), een in Madagaskar gebrouwen bier. Mogelijk is het locje daar in huisvlijt gemaakt.

Honderd procent handwerk uit Griekenland. Mijn moeder kocht dit blikken model in oktober 2009 in een winkeltje op Samos, een Grieks eiland waar nog nooit een trein heeft gereden. Spoorwijdte 55 mm, maar niet alle wielen kunnen draaien. Het model lijkt geïnspireerd op de metersporige stoomloc Linke-Hoffman 7721, die in het depot van Patras wordt bewaard.

Ik word niet rijk van mijn hobby, althans niet in materiële zin, maar af en toe komt er wel een aardig cadeautje mijn kant op. Zo kreeg ik in juli 2010 twee modelrijtuigen Plan W, in ruil voor de oude foto's die ik beschikbaar had gesteld. Ze zijn gebouwd door LS Models, in diverse uitvoeringen. De modellen die ik kreeg zijn die van de oorspronkelijke uitvoering. Ze kleuren leuk bij mijn 1100 en het koninklijk rijtuig van Märklin, maar op mijn baan in wederopbouw zullen ze nooit kunnen rijden: ze zijn perfect op schaal en passen daardoor niet door de scherpe bogen en al helemaal niet door de wisselstraten. Inmiddels heb ik ze dus maar verkocht.

Vroeger kon je in elke speelgoedwinkel of elk redelijk warenhuis echte modeltreinen kopen. Maar daar zijn deze winkels mee gestopt: te weinig klanten, te weinig marge. En je hebt er geschoold personeel voor nodig dat kan uitleggen wat de voor- en nadelen van Fleischmann tegenover Märklin zijn. Dus verkopen ze tegenwoordig alleen nog elektronische games en plastic rommel. In februari 2011 liep ik door Bart Smit in Utrecht, en daar zag ik een treinset die er vanaf een afstandje niet onaardig uitziet. Een halve VT 11.5 met drie meter rails, voor 13 euro, inclusief batterijen. Ik kocht er meteen twee, want een Halbzug is geen Zug. Bovendien had ik toen meteen zes meter rails. Op de doos staat dat de trein schaal 1:78 is, maar dat klopt niet, het is ongeveer 1:60. De trein kan dus niet op een normale h0-baan rijden. De motorwagen heeft verlichting: een knipperende rode led voor in de neus, en maakt veel geluid: echte stoomtreingeluiden. En als je met een gekoppeld stel zou willen rijden, moet de ene motorwagen achteruit geschakeld worden. Dat wordt dus openschroeven en solderen. Zie ook de Chinese modellen verderop!

Loc 80 256 met een Güterzug mit Personenbeförderung (GmP). Of is het een Personenzug mit Güterbeförderung (PmG)? Een modeltreintje van het merk Siku, schaal TT (motorloos). Het nummer 256 is aan de hoge kant; van de Baureihe 80 zijn maar 38 locs gebouwd.

Locomotief van de Aerotrain (miniatuur met vliegwielaandrijving).

Bunnik, december 2013. Motorwagen 274 van de HTM uitgevoerd in aardewerk. Met ledlampjes.

Model op schaal N van de Fyra V250. Relatiegeschenk van NS Hispeed.

NMBS-loc 204.008 van Märklin en SNCF CC 40101 van Editions Atlas

Chinese locomotiefmodellen, begin 2020 gekocht via AliExpress. Ze kosten weinig. Voor deze stoomloc betaalde ik € 14,70 incl. verzending. Er staat schaal 1:87 op de doos, maar de loc is daarvoor te groot. Ze past ook niet op rails: je kunt er met de hand mee rijden, maar het is vooral een aardig model om naar te kijken. Het middelste drijfwiel zweeft een stukje boven de vloer, geen idee waarom ze dat zo hebben gedaan. Misschien omdat ze bij echte stoom­locomotieven de flensen van de middelste drijfwielen weleens weglieten. De loc is ook verkrijgbaar in groen. https://nl.aliexpress.com/item/4000032731387.html

Voor de rode dieselloc betaalde ik € 13,07 incl. verzending. Deze loc is ook in groen en blauw verkrijgbaar. Voor de groene dieselloc betaalde ik € 11,97 incl. verzending. Deze loc is ook in rood en blauw verkrijgbaar. Voor de blauwe e-loc met rijtuig betaalde ik € 17,09 incl. verzending. Deze set is ook verkrijgbaar in rood, groen en geel. Ook met deze locs kun je alleen met de hand over een tafel of de vloer rijden. Met verlichting en geluidseffecten, zonder opbergdoos. https://nl.aliexpress.com/item/4000263361479.html

De Duitse TEE! Deze kan rijden en er zijn ook rails voor te koop. Bekijk mijn filmpje om meer over deze en andere Chinese treinen te weten te komen.

De oorspronkelijke Brio-treinen zijn prijzig, maar deze Ikea-kopie is zonder meer betaalbaar te noemen. Ik heb ook sets van de Hema, het Kruidvat, Gamma en Ikonic Toys. Het past allemaal op elkaar, al heb je soms een beetje overtuigings­kracht nodig als je rails van verschillende merken aan elkaar wilt koppelen. Op de millimeter nauwkeurig is het niet altijd. Deze houten treinen zijn natuurlijk voor de kleinkinderen, maar kennen ook andere toepassingen.

Bunnik, 15 februari 2023. Een dag alleen thuis: mijn kans om de huiskamer te beleggen met een leuke Märklinbaan. Hierop zien we de Hondekop van Lima, aangepast voor Märklin, die ik een paar dagen eerder voor weinig geld kocht op een beurs in Houten. Rijdt leuk, maar vindt het minder prettig om door een slangenbocht te rijden. Achteruit rijden houdt-ie ook niet van. Daarna kwamen twee Minex-locomotieven op de baan die ik enkele jaren geleden voor een redelijk bedrag kon kopen. Het diesellocje is door een vorige eigenaar verminkt: daar zitten grijze plaatjes op de zijkant geplakt. Geen idee waarom. Minex is van Märklin en is niet zo lang op de markt geweest. De schaal is groter dan H0 maar de treinen rijden op gewone Märklinrails. Het is dus in feite smalspoor. Helaas heb ik nog geen bijpassende rijtuigen en wagens, daar zijn er niet zo veel van gemaakt dus die zijn nogal prijzig. Tussen de bedrijven door zie je treinstel 766, toen dit in 2007 tijdelijk in het geel rondreed in verband met filmopnamen, en twee diesellocjes in het National Railway Museum in York in 2008. De twee Märklintreinen wisselen elkaar automatisch af. Dat gebeurt met een relais dat ik in een schakelkastje heb gebouwd. De poes heet Wies.

Bunnik, 24 april 2010. Blokpost Bunnik in schaal H0! Bouwpakket ontwikkeld door Frank Drees uit Hannover met behulp van laser-cut-techniek. Zie website:

www.archistories.com

Build your own Steam Locomotive. Ontwerp van Graham Osborn. Uitg. Parragon, Bath 2002. ISBN 0752576526. Kartonnen bouwplaat van LNER 4472 "Flying Scotsman". Ik ga daar niet aan beginnen, maar wie de bouwplaat maakt houdt - behalve het model zelf - een boekje over met wat algemene wetenswaardigheden over spoorwegen en stoomtreinen.

Deze bouwplaat van loc 3737 kocht ik in augustus 2005. Als klein ventje heb ik heel wat bouwplaten in elkaar geplakt, maar ik begin er niet meer aan. Deze bouwplaat heb ik puur als beleggingsobject gekocht. Diderick den Bakker van Zeist Bouwplaten levert nog veel meer, zoals bouwplaten van een RTM-tram (niet zo moeilijk als de 3737) en van treinstellen mat.'36 (voor de fijnproevers). Er zijn ook modelspoorders die de bouwplaat van de 3737 op een kleurenkopieerder verkleinen tot schaal 1:87. Het gebouwde model doet het dan leuk in een hoekje van de modelbaan.

www.zeistbouwplaten.nl

vorige       start       omhoog